ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ.

Παρουσίαση με θέμα: "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ."— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΧΗΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Α. ΖΟΥΜΠΟΥΛΗΣ Καθηγητής Χημικής & Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας

2 Ορισμοί (1) Περιβαλλοντική Πλευρά Στοιχείο των δραστηριοτήτων, ή προϊόντων, ή υπηρεσιών ενός οργανισμού, το οποίο μπορεί να αλληλεπιδράσει με το περιβάλλον. Περιβαλλοντική Επίπτωση Κάθε μεταβολή στο περιβάλλον, αρνητική ή θετική, η οποία προκύπτει, εν όλω ή εν μέρει, από τις περιβαλλοντικές πλευρές ενός οργανισμού. Περιβαλλοντική Επίδοση Μετρήσιμα αποτελέσματα της διαχείρισης των περιβαλλοντικών πλευρών.

3 Ορισμοί (2) Περιβαλλοντικός Σκοπός Συνολική περιβαλλοντική επιδίωξη σε συμφωνία με την περιβαλλοντική πολιτική. Περιβαλλοντικός Στόχος Λεπτομερής απαίτηση επίδοσης για έναν οργανισμό ή τμήματα αυτού, η οποία προκύπτει από τους περιβαλλοντικούς σκοπούς & η οποία χρειάζεται να καθοριστεί & να μετρηθεί, προκειμένου να επιτευχθούν οι περιβαλλοντικοί του σκοποί. Μη-συμμόρφωση Η μη-ικανοποίηση μιας απαίτησης.

4 Ορισμοί (3) Τι είναι ένα Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης? Δομημένο πλαίσιο διαχείρισης, σχεδιασμένο να βοηθήσει μια επιχείρηση να μειώσει την επίδρασή της στο περιβάλλον. Το σύνολο των μεθόδων & των διαδικασιών (οργανωτική δομή, υπευθυνότητες, πρακτικές, πόροι κ.λπ.) για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής διαχείρισης & τη διατήρηση της πολιτικής, που έχει υιοθετήσει μια επιχείρηση.

5 Τι είναι ένα ΣΠΔ; Το ΣΠ∆ στην ουσία είναι εργαλείο διαχείρισης & βοηθά τις επιχειρήσεις: –στη συμμόρφωση µ ε τη νο µ οθεσία, –στον έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των δραστηριοτήτων τους, –στη βελτίωση της περιβαλλοντικής τους επίδοσης, µ έσω ελέγχων & περιοδικών αξιολογήσεων Βασική παραδοχή: Η καλύτερη περιβαλλοντική διαχείριση οδηγεί έ µ μεσα & σε καλύτερες περιβαλλοντικές επιδόσεις.

6 Κίνητρα εφαρμογής Κοινωνικά – Πολιτικά – Οικονομικά Κίνητρα Θέσπιση συνεχώς αυστηρότερης περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Επιβολή κυρώσεων λόγω μη-συμμορφώσεων. Ανάγκη αντιμετώπισης παγκόσμιων ζητημάτων, όπως είναι η κλιματική αλλαγή. Ανάπτυξη οικονομικών πολιτικών & μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος. Ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης του κοινού. Αύξηση της ανησυχίας των ενδιαφερόμενων μερών. Ανταγωνισμός & βιώσιμη ανάπτυξη.

7 Ενδιαφερόμενα μέρη Ποιους απασχολεί η περιβαλλοντική διαχείριση μιας επιχείρησης; Επενδυτές, Μέτοχοι Προσωπικό Πελάτες Συνεργάτες Προμηθευτές Τοπική κοινωνία Οικολογικές οργανώσεις Μέσα Ενημέρωσης Ασφαλιστές Αρχές (δημόσιοι οργανισμοί, εποπτικοί & ελεγκτικοί φορείς κλπ.)

8 Οφέλη (1) Αλληλεπίδραση Επιχείρησης με τρίτα μέρη Εργαλείο marketing: ενίσχυση της επιχειρηματικής στρατηγικής. Θετική εικόνα της επιχείρησης: μέριμνα για το περιβάλλον & (εταιρική) κοινωνική ευθύνη. Νομικά πλεονεκτήματα: δομημένη, συστηματική & τεκμηριωμένη τήρηση των θεσμοθετημένων περιβαλλοντικών απαιτήσεων. Βελτίωση σχέσεων μεταξύ τοπικής κοινωνίας & οργανισμού. Βελτίωση συνεργασίας με τις τοπικές & λοιπές αρμόδιες αρχές. Ανταπόκριση στην περιβαλλοντική ευαισθησία των καταναλωτών.

9 Οφέλη (2) Οφέλη στο εσωτερικό της επιχείρησης Περιβαλλοντικά οφέλη –Καλύτερη διαχείριση περιβαλλοντικών θεμάτων & βελτίωση περιβαλλοντικής επίδοσης. –Μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεω ν. Επιχειρησιακά οφέλη –Σύνδεση περιβαλλοντικών και επιχειρηματικών στόχων. –Βελτίωση οργανωτικού τομέα & αποδοτικότητας λειτουργιών. –Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού: βελτίωση κατάρτισης προσωπικού, ενίσχυση ευαισθητοποίησης & υπευθυνότητας. –Μείωση κινδύνου πρόκλησης ατυχημάτων. Οικονομικά οφέλη –Μείωση δαπανών από τυχόν επιβολή περιβαλλοντικών προστίμων. –Δυνατότητα μείωσης δαπανών: ορθολογική διαχείριση πόρων & εξοικονόμηση ενέργειας κατά την παραγωγή. –Χαμηλότερα ασφάλιστρα.

10 Προβλήματα εφαρμογής Απαιτήσεις σε : –Κόστος & –Χρόνο Έλλειψη υποστήριξης & δέσμευσης από τη Διοίκηση. Έλλειψη συμμετοχής των εργαζομένων, αδιαφορία και έλλειψη περιβαλλοντικής κουλτούρας. Ασαφείς ευθύνες των εργαζομένων. Ενδεχομένως θα επιφέρει σημαντική αλλαγή στο τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης, ειδικά αν εντοπίζονται σημαντικές μη-συμμορφώσεις. Αυξημένη γραφειοκρατία. –Μεγάλη απαίτηση τεκμηρίωσης

11 Επιτυχής εφαρμογή ΣΠΔ Συμμετοχή προσωπικού όλων των επιπέδων & λειτουργιών. Δέσμευση ανώτατης Διοίκησης. Σαφείς ρόλοι & αρμοδιότητες. Εκπαίδευση & ενημέρωση του προσωπικού. Κατάλληλο χρονικό διάστημα για αλλαγή νοοτροπίας & ευαισθητοποίηση. Δοκιμαστική λειτουργία & εξοικείωση. Αποτελεσματικός Υπεύθυνος & ενεργή Ομάδα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης.

12 Πιστοποίηση Έλεγχος από εξωτερικό εγκεκριμένο φορέα πιστοποίησης σύμφωνα με το πρότυπο του ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 14001, όπου ελέγχεται: – Συμμόρφωση με την νομοθεσία, – Τεκμηρίωση του ΣΠΔ, – Εφαρμογή των Οδηγιών Εργασίας, – Παρακολούθηση των Περιβαλλοντικών Σκοπών & Στόχων, – Υλοποίηση των Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

13 Δομή ΣΠΔ

14 Πρότυπα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

15 Πρότυπα ΣΠΔ (1) Τι είναι; -Ένα δομημένο σύνολο κατευθυντήριων οδηγιών & γενικών απαιτήσεων για την εφαρμογή ΣΠΔ. Είναι υποχρεωτικά; -Εθελοντικός χαρακτήρας Προκειμένου να πιστοποιηθεί η εφαρμογή τους, οι κανόνες που περιγράφουν θα πρέπει να τηρούνται. Γενικά χαρακτηριστικά; Γενική εφαρμογή ανεξαρτήτως τομέα, ή κλάδου εφαρμογής. Πρόληψη πρόληψη ρύπανσης & όχι εκ των υστέρων αντιμετώπιση. Ανάπτυξη διαρκής βελτίωση. Συμβατότητα προτύπων.

16 Πρότυπα ΣΠΔ (2) Πρότυπα διαδικασιών & όχι επιδόσεων, δηλαδή: δεν υποδεικνύουν ποσοτικά τις περιβαλλοντικές επιδόσεις, που πρέπει να επιτευχθούν, υποδεικνύουν την ύπαρξη τεκμηριωμένων μηχανισμών (διαδικασίες) για τον έλεγχο των επιδόσεων, υποχρεώνουν µ όνο σε συ µµ όρφωση µ ε τη νο µ οθεσία & τους κανονισ µ ούς.

17 Πρότυπα ΣΠΔ (3) Διεθνές πρότυπο ISO 14001 Ευρωπαϊκός κανονισμός EMAS: Eco-Management and Audit Scheme

18 ΣΧΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ & ΕΛΕΓΧΟΥ

19 Σύστημα οικολογικής διαχείρισης & ελέγχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποσκοπεί στη διαρκή οικολογική πρόοδο των βιομηχανικών δραστηριοτήτων, υποχρεώνοντας τις επιχειρήσεις σε αξιολόγηση & βελτίωση της οικολογικής απόδοσης των εγκαταστάσεών τους, καθώς & στην ενημέρωση του κοινού. Τι είναι το EMAS (1);

20 Η συμμετοχή είναι εθελοντική. Απευθύνεται σε ιδιωτικές επιχειρήσεις, ή δημόσιους φορείς, που εδρεύουν στην Ευρώπη. Αναφέρεται σε συγκεκριμένο χώρο δραστηριότητας. Στόχος είναι η διαρκής βελτίωση των περιβαλλοντικών τους επιδόσεων. Στην Ελλάδα (μέχρφι πριν από λίγο καιρό) 54 οργανώσεις έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο ΕΜΑS μέχρι σήμερα. Τι είναι το EMAS (2);

21 Δoμή & αρχές λειτουργίας του κανονισμού EMAS Ο Κανονισμός EMAS αποτελείται από τα εξής στοιχεία: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ & ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ (Με την επιτυχή επιθεώρηση ο οργανισμός έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί το λογότυπο του EMAS σε επικυρωμένες περιβαλλοντικές δηλώσεις, σε επιστολόχαρτα και σε πληροφοριακό υλικό). Αρμόδιος Φορέας για την εφαρμογή του Κανονισμού & την καταχώρηση των οργανισμών στο EMAS είναι η : ΕΠΙΤΡΟΠΗ EMAS-ΠΕΧΩΔΕ

22 Ο Κανονισμός EMAS EN 761/2001 αντικαταστάθηκε από τον EMAS III (EC) 1221/2009 και αποτελείται από 8 κεφάλαια, 52 άρθρα και 8 παραρτήματα. Οι αρχές λειτουργίας και οι βασικές απαιτήσεις συμμετοχής είναι ίδιες με τις προηγούμενες. Οι αλλαγές εντοπίζονται κυρίως στα: Απλοποίηση του κανονισμού με τον επανασχεδιασμό του και την ενσωμάτωση των στοιχείων, που δίνονται από νεότερες αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Απλοποίηση στην συνολική πιστοποίηση. Εισαγωγή της πιστοποίησης συμμετοχής και των οργανισμών εκτός Ε.Ε. Εισαγωγή της απόδοσης των περιβαλλοντικών δεικτών. Περιστολές για μικρούς οργανισμούς. Απλοποίηση της χρήσης του λογοτύπου του κανονισμού EMAS. Νέος κανονισμός EMAS

23 Λειτουργία Συστήματος Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου (ΕΜΑS)

24 ΠελάτηςΠελάτηςΠελάτηςΠελάτης ΑπαιτήσειςΑπαιτήσεις ΙκανοποίησηΙκανοποίηση ΥλοποίησηΠροϊόντοςΥλοποίησηΠροϊόντος ΔιαχείρισηΠόρωνΔιαχείρισηΠόρωνΜέτρηση ανάλυση και βελτίωσηΜέτρηση βελτίωση ΕυθύνηΔιοίκησηςΕυθύνηΔιοίκησης ΠροϊόνΠροϊόν Συνεχής (continual) βελτίωση Βάση Συστήματος Οικολογικής Διαχείρισης και Ελέγχου (ΕΜΑS)

25 Παράδειγμα εφαρμογής του ΕΜΑS στον τομέα των τροφίμων & ποτών Όνομα εταιρίας Siozitex Tομέας Παραγωγή ελαιολάδου & σαπουνιού Πρώτη ύλη Ελαιοζύμη Αριθμός εργαζομένων 80 μόνιμοι, 80 εποχιακοί ΧώραΤυνησία Μετά από έλεγχο προσδιορίστηκαν 19 δυνατότητες πρόληψης της ρύπανσης. Κόστος εφαρμογής περιβαλλοντικών μέτρων (σε US $): 412.000. Ετήσιο κέρδος από την εφαρμογή των περιβαλλοντικών μέτρων: US$ 451.000. Προβλήματα οι υπερβολικές εκπομπές εξανίου κατά τη διάρκεια της εκχύλισης της ελαιοζύμης, οι εκπομπές διαφόρων ρύπων (π.χ. οξειδίων του αζώτου) από τους λέβητες, η μεγάλη ποσότητα υγρών αποβλήτων, που παράγεται από την άμεση επαφή μεταξύ του εξανίου και του νερού ψύξης, η απώλεια ελαίου στο ρεύμα του νερού, και η άμεση απορροή λιπαρών οξέων και νερού επιρυπασμένου με εξάνιο στη θάλασσα.

26 Παράδειγμα εφαρμογής του ΕΜΑS στον τομέα των τροφίμων & ποτών

27

28

29 Το EMAS του Πανεπιστήμιου Μακεδονίας Από το 2006 το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας έχει πιστοποιηθεί κατά το πρότυπο EMAS. Η καταχώρησή του είναι η 32 η στην Ελλάδα, ενώ είναι το πρώτο παν/μιο και πρώτος δημόσιος οργανισμός, που πιστοποιείται στην Ελλάδα. Είναι το 12 ο Πανεπιστήμιο στην Ευρώπη, που φέρει την πιστοποίηση κατά EMAS. Η προσπάθειά του θεωρείται πρότυπη και έχει προβληθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση www.greenuniversity.gr

30 Πλεονεκτήματα & Μειονεκτήματα ΕΜΑS Αναγνωρίσιμο. Συμπληρωματικό προς τη Νομοθεσία. Συμβατό και συμπληρωματικό με άλλα συστήματα διαχείρισης. Εφαρμόζεται σε όλους τους κλάδους και τα μεγέθη. Εργαλείο συνεχούς βελτίωσης. Απαξίωση ISO στη χώρα μας. Σπάνια εφαρμόζεται. Κόστος εγκατάστασης και συντήρησης.

31

32 ISO 14000 family –ISO 14001 - Specification of Environmental Management Systems (Προδιαγραφές των Περιβαλλοντικών Συστημάτων). –ISO 14004 - Guideline Standard (Οδηγίες Προτύπου). –ISO 14010 through ISO 14015 - Environmental Auditing and Related Activities (Περιβαλλοντική Επιθεώρηση και συναφείς δραστηριότητες). –ISO 14020 through ISO 14024 - Environmental Labelling (Χρήση Περιβαλλοντικών σημάτων). –ISO 14031 through ISO 14032 - Environmental Performance Evaluation (Εκτίμηση της Περιβαλλοντικής Απόδοσης). –ISO 14040 through ISO 14043 - Life Cycle Assessment (Αξιολόγηση κύκλου ζωής). –ISO 14050 - Terms and Definitions (Όροι και Ορισμοί).

33 Εθελοντικό Πρότυπο του Διεθνή Οργανισμού Τυποποίησης (ISO: International Organization for Standardization). Πρότυπο σύστημα διαχείρισης με αντικείμενο την περιβαλλοντική επίδοση ενός οργανισμού. Έχει πολλές ομοιότητες με το Πρότυπο Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001. Τι είναι το ISO 14001; (1) EN ISO 14001:2004 «Συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης - Απαιτήσεις & καθοδήγηση για τη χρήση του προτύπου»

34 Καθορίζει τις απαιτήσεις για την εφαρμογή ενός πιστοποιήσιμου ΣΠΔ. Αποτελεί το βασικό πλαίσιο για την επίτευξη: - Συμμόρφωσης με τη νομοθεσία. -Συνεχούς βελτίωσης της περιβαλλοντικής λειτουργίας. Αποδεικνύει έμπρακτα την περιβαλλοντική δέσμευση της επιχείρησης. Τι είναι το ISO 14001; (2)

35 Προστασία περιβάλλοντος & πρόληψη της ρύπανσης. Καθιέρωση Περιβαλλοντικής Πολιτικής. Αναγνώριση Περιβαλλοντικών πλευρών. Εντοπισμός Σημαντικών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Συμμόρφωση με νομικές & άλλες απαιτήσεις. Καθορισμός προτεραιοτήτων, σκοπών & στόχων. Καθιέρωση οργανωτικής δομής & προγραμμάτων για την υλοποίηση της πολιτικής & την επίτευξη σκοπών & στόχων. Διασφάλιση συνεχούς καταλληλότητας του ΣΠΔ. Προσαρμοστικότητα στις αλλαγές. Γενικές Απαιτήσεις

36 Πιστοποίηση συστήματος ISO 14001 Την πιστοποίηση των συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης την αναλαμβάνουν ιδιωτικοί Φορείς Πιστοποίησης, οι οποίοι είναι διαπιστευμένοι για το συγκεκριμένο πρότυπο. Αρμόδιο όργανο για την διαπίστευση των φορέων πιστοποίησης είναι το Ε.Σ.Υ.Δ (Εθνικό Συμβούλιο Διαπίστευσης). Η Πιστοποίηση του ΣΠΔ έχει τριετή διάρκεια. Κάθε έτος πραγματοποιείται η εποπτική επιθεώρηση του ΣΠΔ.

37 Σχεδιασμός Υλοποίηση Έλεγχος Βασικές αρχές ISO 14001 Βελτίωση Καθιερώνω στόχους & διεργασίες για την επίτευξη αποτελεσμάτων σύμφωνα με την περιβαλλοντική πολιτική, που έχει καθοριστεί. Λειτουργώ τις διαδικασίες Παρακολουθώ & μετράω την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών, ως προς την πολιτική, τους στόχους, τις νομικές & τις άλλες απαιτήσεις. Μεθοδολογία «Σχεδιάζω – Υλοποιώ – Ελέγχω – Βελτιώνω» Αναλαμβάνω ενέργειες για τη συνεχή βελτίωση της επίδοσης του ΣΠΔ.

38 BAT ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ IT STANDARDS GMP ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ - ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Π.Δ. ΑΠΑΞ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΝΕΧΩΣ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ & ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΤΟΠΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (ΚΥΡΙΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ) ΣΥΝΕΧΗΣ & ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ISO 14001 ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΔΥΟ ΚΥΡΙΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ & ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ) ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ISO 14001:2004 - CONCEPT ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΥΝΕΧΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΣΚΟΠΟΣ ΚΥΚΛΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΛΑΤΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΜΕΤΟΧΟΙ

39 Νομικές απαιτήσεις. Απαιτήσεις & στοιχεία από τα ενδιαφερόμενη μέρη. Τεχνολογικά και οργανωτικά στοιχεία και δεδομένα (βέλτιστες πρακτικές, πρότυπα, τεχνολογία παραγωγής, υποδομές). Περιβαλλοντικές πλευρές Σχεδιασμός (1) Δεδομένα σχεδιασμού του ΣΠΔ

40 Καταγραφή της παρούσας κατάστασης. Εντοπισμός νομικών & άλλων απαιτήσεων. Συλλογή στοιχείων από ενδιαφερόμενα μέρη. Αξιολόγηση τεχνολογιών και υποδομών. Περιβαλλοντικών ΠλευρώνΑποτίμηση των Περιβαλλοντικών Πλευρών του οργανισμού. Περιβαλλοντικών ΕπιπτώσεωνΕντοπισμός, αξιολόγηση και ιεράρχηση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Απόφαση για συγκεκριμένες ενέργειες χειρισμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, σε συμφωνία με την ιεράρχηση τους. Βασικά στάδια σχεδιασμού Σχεδιασμός (2)

41 Διενέργεια περιβαλλοντικής επιθεώρησης των εγκαταστάσεων : –Τρόπος λειτουργίας, –Περιβαλλοντικές άδειες Εντοπισμός : –Προβλημάτων, –Χαρακτηριστικών λειτουργίας που επηρεάζουν το περιβάλλον, –Δυνατότητας παρέμβασης για αποφυγή, ή περιορισμό των επιπτώσεων. Έκθεση Περιβαλλοντικής Επιθεώρησης. Καταγραφή της παρούσας κατάστασης Σχεδιασμός (3)

42 Διερεύνηση κείμενης νομοθεσίας (ελληνικής & ευρωπαϊκής) : –Γενική περιβαλλοντική νομοθεσία. –Ειδική νομοθεσία για τις δραστηριότητες του οργανισμού. –Ειδικές άδειες, π.χ. Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων. –Λοιπές απαιτήσεις, π.χ. υπογεγραμμένες συμφωνίες με αρχές. –Εσωτερικοί κανονισμοί, κώδικες, οδηγίες, προδιαγραφές κλπ. Εντοπισμός απαιτήσεων, που αφορούν στην λειτουργία της επιχείρησης. Σύγκριση με τα αποτελέσματα της περιβαλλοντικής επιθεώρησης & αξιολόγηση του επιπέδου συμμόρφωσης. Εντοπισμός δυνατοτήτων & τρόπων βελτίωσης της συμμόρφωσης. Συμμόρφωση με τη νομοθεσία Σχεδιασμός (4)

43 Ο εντοπισμός των περιβαλλοντικών πλευρών γίνεται σε όλο το πεδίο εφαρμογής του ΣΠΔ & περιλαμβάνει : –Τις δραστηριότητες του οργανισμού, –Τα εισερχόμενα & εξερχόμενα των δραστηριοτήτων, –Τα προϊόντα, –Τις επιχειρησιακές διαδικασίες σε όλα τα οργανωτικά επίπεδα (παραγωγή, πωλήσεις, προμήθειες κλπ.), –Τις υποδομές (εγκαταστάσεις, εξοπλισμός κλπ.), –Τις κανονικές & μη κανονικές συνθήκες λειτουργίας. Οι αλλαγές στο περιβάλλον, δυσμενείς ή ευνοϊκές, που προκύπτουν από τις περιβαλλοντικές πλευρές, αποτελούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Περιβαλλοντικές πλευρές (1)

44 Βήμα 1: Βήμα 1: Επιλογή δραστηριότητας/διαδικασίας. Βήμα 2: Βήμα 2: Προσδιορισμός περιβαλλοντικών πλευρών : –Κανονικές συνθήκες λειτουργίας, –Δυνητικές καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης. Βήμα 3: Βήμα 3: Αναγνώριση αντίστοιχων περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Βήμα 4: Βήμα 4: Αξιολόγηση και ιεράρχηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αναγνώριση περιβαλλοντικών πλευρών Περιβαλλοντικές πλευρές (2)

45 Ο εντοπισμός μπορεί να γίνει, π.χ. μέσω εξέτασης των εισροών και εκροών σε κάθε παραγωγική διαδικασία, όπως: –Απορρίψεις στο νερό, –Πρώτες ύλες & φυσικοί πόροι, –Παραγόμενα υγρά απόβλητα, –Παραγόμενα στερεά παρα-προϊόντα, –Παραγόμενος θόρυβος κλπ. Μια άλλη προτεινόμενη μέθοδος εντοπισμού των περιβαλλοντικών πλευρών είναι η εξέταση συνολικά, χωρίς ανάλυση σε εισροές και εκροές, των εξής διαδικασιών: –Εγκατάσταση υποδομών, –Λειτουργία & παραγωγή, –Συντήρηση, –Έκτακτα περιστατικά. Η σχηματική αναπαράσταση που ακολουθεί, μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των περιβαλλοντικών πλευρών. Περιβαλλοντικές πλευρές (3)

46 Αέρια, υγρά, στερεά απόβλητα (μη-ομαλή λειτουργία) Αέρια, υγρά, στερεά απόβλητα (ομαλή λειτουργία) Φυσικοί Πόροι, Υλικά Περιβαλλοντικές πλευρές (5)

47 Πίνακας καταγραφής των περιβαλλοντικών πλευρών Περιβαλλοντικές πλευρές Επίπτωση Κύρια ΔραστηριότηταΥπο-δραστηριότητα Περιγραφή Στερεού Αποβλήτου Περιγραφή Υγρού Αποβλήτου Περιγραφή Αερίου Ρύπου Ανάλωση Πόρων Περιβαλλοντικές πλευρές (6)

48 Αξιολόγηση και ιεράρχηση επιπτώσεων : Εφόσον ολοκληρώσουμε τη καταγραφή, αξιολογούμε και ιεραρχούμε τις επιπτώσεις. Ενδεικτικά κριτήρια: Νομοθετικές απαιτήσεις, Εσωτερικές απαιτήσεις, ή κανονισμοί της επιχείρησης, Βλάβες στο φυσικό περιβάλλον ή στον άνθρωπο, Μέγεθος & σοβαρότητα επίπτωσης, Συχνότητα & πιθανότητα εμφάνισης, Κόστος στην επιχείρηση, Δυνατότητα επέμβασης, Κοινωνικό ενδιαφέρον, Συμβολή στην κλιματική αλλαγή, Εξάντληση φυσικών πόρων, Ενδιαφερόμενα μέρη (πελάτες, προμηθευτές, οργανώσεις). Αποφάσεις για τη διαχείριση των Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Περιβαλλοντικές πλευρές (7)

49 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ! Αξιολόγηση/ιεράρχηση μέσω αλγορίθμου (μοντέλου) 1. βάσει ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ 2. βάσει ΕΙΔΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ προκύπτουν από τις επιμέρους διεργασίες, κύριες και μη (υποστηρικτικές - βοηθητικές & διοικητικές δραστηριότητες) και είναι άμεσα (απόλυτα) ελεγχόμενες από την εταιρεία ΕΜΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ προκαλούνται από δραστηριότητες προγενέστερου (προμηθευτές) ή μεταγενέστερου (πελάτες) σημείου της εφοδιαστικής αλυσίδας και συνεπώς δεν είναι άμεσα ελεγχόμενες, αλλά υφίσταται δυνατότητα έμμεσης επέμβασης ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΑΘΕΜΙΑΣ ΕΝΤΟΠΙΣΘΕΙΣΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ Περιβαλλοντικές πλευρές (8)

50 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ & ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΓΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΔΙΑΧΕΡΙΣΗΣ Π.Ε. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Π.Ε. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ - ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗΣ ΜΕ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΤΕΡΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ (ΕΓΓΡΑΦΑ) Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ:  ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΠΩΣ)  ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΠΟΤΕ)  ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ - ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ (ΠΟΙΟΣ)  ΑΡΧΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Υλοποίηση ΣΠΔ

51 Τι είναι η διαδικασία;Τι είναι η διαδικασία; Τεκμηριωμένη περιγραφή του τρόπου µ ε τον οποίο πρέπει να εκτελεσθούν κάποιες εργασίες. Τι περιέχει μια διαδικασία;Τι περιέχει μια διαδικασία; –Πεδίο εφαρμογής (σε ποιες δραστηριότητες της επιχείρησης εφαρμόζεται η διαδικασία). –Σκοπός (τι επιδιώκουμε να πετύχουμε με την εφαρμογή της). –Αρμοδιότητες (ποιοι εμπλέκονται και τι ευθύνες έχουν). –Ενέργειες που υλοποιούνται και τρόπος υλοποίησης διαδικασιών. –Χρονική σειρά ενεργειών. –Τηρούμενα αρχεία. Διαδικασίες

52 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ & ΣΤΟΧΟΙ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΑΠΌ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΡΙΤΑ ΜΕΡΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΛΕΥΡΩΝ & ΕΠΙΠΤΏΣΕΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ, ΜΕΤΡΉΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΕΡΙΩΝ ΡΥΠΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΡΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ / ΕΙΔΙΚΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ Σχεδιασμός Υλοποίηση Έλεγχος Βελτίωση ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Π.Δ. ΣΤΟΧΟΘΕΤΗΣΗ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΩΝ & ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ Δομή Συστήματος

53 Εφαρμογή & Λειτουργία ΣΠΔ Περαιτέρω στοιχεία που προβλέπονται από την ενότητα «Εφαρμογή & Λειτουργία» του ΣΠΔ κατά ISO14001

54 Τεκμηρίωση (1) ΑΡΧΕΙΑ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΣΠΔ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

55 Τι σημαίνει τεκμηρίωση του ΣΠΔ; Διατήρηση πληροφοριών σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή: εγχειρίδιο, διαδικασίες, οδηγίες εργασίας, έντυπα και αρχεία. Εγχειρίδιο ΣΠΔΕγχειρίδιο ΣΠΔ –Δεν είναι υποχρεωτική η σύνταξή του, αλλά έχει επικρατήσει να πραγματοποιείται. –Περιγράφει συνοπτικά τη λειτουργία του ΣΠΔ. –Περιλαμβάνει το πεδίο εφαρμογής του συστήματος και την περιβαλλοντική πολιτική. –Συνδέει όλα τα στοιχεία του ΣΠΔ. –Παρουσιάζει συνοπτικά την τεκμηρίωση του ΣΠΔ. –Συνηθίζεται να έχει τη δομή του προτύπου ISO 14001 (κεφάλαια, παραγραφοποίηση κλπ.). ΔιαδικασίεςΔιαδικασίες –Παρέχουν τεκμηριωμένη περιγραφή του τρόπου εκτέλεσης των εργασιών. –Περιγράφουν βήμα-βήμα τη λειτουργία των τμημάτων του ΣΠΔ. –Έχουν συγκεκριμένη & κοινή δομή (σκοπός, πεδίο εφαρμογής, υπεύθυνοι, αρχεία, ιστορικό κ.λπ.). Τεκμηρίωση (2)

56 Οδηγίες εργασίαςΟδηγίες εργασίας –Λεπτομερής περιγραφή εργασίας, που προδιαγράφεται σε κάποια Διαδικασία π.χ. Οδηγία διαχείρισης συσσωρευτών & μπαταριών. ΈντυπαΈντυπα –Τυποποιημένες φόρμες, που συμπληρώνονται κατά την εφαρμογή του ΣΠΔ & τηρούνται σε αντίστοιχα Αρχεία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, π.χ. Δελτίο παραγόμενων στερεών αποβλήτων. Ένταξη της υπάρχουσας υποδομής (έντυπα, οδηγίες) στις διαδικασίες του ΣΔΠ: –μείωση της γραφειοκρατίας, –ευκολότερη αποδοχή Τεκμηρίωση (3)

57 Είναι η επίσημη έκφραση της δέσμευσης της διοίκησης & των γενικών αρχών & κατευθύνσεων της επιχείρησης σε σχέση με την περιβαλλοντική της επίδοση. Είναι η επίσημη έκφραση της δέσμευσης της διοίκησης & των γενικών αρχών & κατευθύνσεων της επιχείρησης σε σχέση με την περιβαλλοντική της επίδοση. Η Περιβαλλοντική Πολιτική πρέπει να: Περιλαμβάνει δέσμευση για διαρκή βελτίωση & πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Περιλαμβάνει δέσμευση για συμμόρφωση με τις εφαρμοστέες νομικές & άλλες απαιτήσεις. Παρέχει το πλαίσιο για τον καθορισμό & την ανασκόπηση των περιβαλλοντικών σκοπών & στόχων. Είναι τεκμηριωμένη, εφαρμόζεται & διατηρείται. Περιβαλλοντική Πολιτική (1)

58 Γνωστοποιείται σε όλο το προσωπικό του οργανισμού. Είναι διαθέσιμη στο κοινό. Είναι σαφής & εύκολα κατανοητή. Είναι προσαρμόσιμη & ενσωματώνει αλλαγές συνθηκών & νέα δεδομένα. Καθορίζεται από την ίδια την επιχείρηση & εξειδικεύεται στις ανάγκες της, ακολουθώντας πάντα τις απαιτήσεις του Προτύπου. Ακολουθεί παράδειγμα εφαρμογής Περιβαλλοντική Πολιτική (2)

59 Η διοίκηση της ΧΥΖ Α.Ε., αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία που έχει η προστασία και διατήρηση του περιβάλλοντος, έχει υιοθετήσει τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, που διασφαλίζουν την περιβαλλοντικά φιλική λειτουργία του εργοστασίου της ΧΥΖ Α.Ε. Εφαρμόζουμε Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σύμφωνα με το Διεθνές Πρότυπο ISO 14001, με στόχο τη διαρκή βελτίωση των περιβαλλοντικών επιδόσεών μας. Συγκεκριμένα, η διοίκηση της ΧΥΖ Α.Ε. δεσμεύεται: –να συμμορφώνεται προς την ισχύουσα περιβαλλοντική νομοθεσία, –να ενημερώνει, εκπαιδεύει και ενθαρρύνει όλο το προσωπικό για την εμπλοκή του σε δράσεις περιβαλλοντικής προστασίας του τομέα αρμοδιότητας του, –να προβαίνει στη συστηματική αναγνώριση, αξιολόγηση και έλεγχο όλων των περιβαλλοντικών πλευρών και επιπτώσεων στο εργοστάσιο, –να προσπαθεί για την ελαχιστοποίηση και την ασφαλή διάθεση των παραγομένων αποβλήτων από τους χώρους του εργοστασίου, εφαρμόζοντας βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές, τεχνικές ανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, όπου είναι δυνατό, –να καθιερώνει, τεκμηριώνει και ανασκοπεί τους περιβαλλοντικούς στόχους και το περιβαλλοντικό πρόγραμμα, –να ενημερώνει τους προμηθευτές και τους εργολάβους που συνεργάζονται με την της ΧΥΖ ΑΕ για την Περιβαλλοντική Πολιτική της και να εξασφαλίζει την από μέρους τους τήρηση αντιστοίχων αρχών περιβαλλοντικής πολιτικής, –να αποβλέπει στη δημιουργία και διατήρηση μιας ανοιχτής και δημιουργικής σχέσης εμπιστοσύνης με την τοπική κοινωνία και το ευρύ κοινό, –να προσπαθεί για τη συνεχή βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης της, –Η Περιβαλλοντική Πολιτική της ΧΥΖ ΑΕ είναι διαθέσιμη στο κοινό, ενώ ανασκοπείται και τροποποιείται σε τακτά χρονικά διαστήματα από τη διοίκηση. Ο Γενικός Διευθυντής Περιβαλλοντική Πολιτική (3)

60 Διαδικασίες – Προτάσεις (1) Ανασκόπηση από τη Διοίκηση Ανασκόπηση ΣΠΔ από τη Διοίκηση & Περιβαλλοντική ΠολιτικήΣχεδιασμός Αναγνώριση & Αξιολόγηση Περιβαλλοντικών Πλευρών Παρακολούθηση νομοθετικών & άλλων απαιτήσεων Καθορισμό Περιβαλλοντικών Σκοπών & Στόχων & Προγραμμάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

61 Εφαρμογή & Λειτουργία Οργανωτική δομή ΣΠΔ & περιγραφές θέσεων εργασίας. Εκπαίδευση προσωπικού σε θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης. Εσωτερική & εξωτερική επικοινωνία. Ανάπτυξη & συγγραφή περιβαλλοντικών διαδικασιών, Διαχείριση εγγράφων & αρχείων. Περιβαλλοντική Αξιολόγηση Προμηθευτών & Συνεργατών. Πρόληψη & αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών. Διαχείριση στερεών αποβλήτων. Διαχείριση υγρών αποβλήτων. Διαδικασίες – Προτάσεις (2)

62 Εφαρμογή & Λειτουργία (συνέχεια) Διαχείριση ειδικών αποβλήτων που χρήζουν εναλλακτικής διαχείρισης. Διαχείριση νερού. Συντήρηση εξοπλισμού. Έλεγχος & Διορθωτικές Ενέργειες Συντήρηση, βαθμονόμηση & διακρίβωση μετρητικού εξοπλισμού. Διερεύνηση μη-συμμορφώσεων & καθορισμός διορθωτικών & προληπτικών ενεργειών. Εσωτερικές επιθεωρήσεις ΣΠΔ. Διαδικασίες – Προτάσεις (3)

63 Περιβαλλοντικοί σκοποί & στόχοι Θέσπιση σκοπών & στόχων σε κάθε λειτουργία & επίπεδο της επιχείρησης. Οι στόχοι πρέπει να είναι : –Συγκεκριμένοι, –μετρήσιμοι (όπου είναι εφικτό), –βραχυπρόθεσμοι ή μακροπρόθεσμοι, –σε συμφωνία με την Περιβαλλοντική Πολιτική. Για τη θέσπιση τους λαμβάνονται υπόψη: –νομικές & άλλες απαιτήσεις, –σημαντικές περιβαλλοντικές πλευρές, –διαθέσιμες τεχνολογικές επιλογές, –Κόστος, –δυνατότητες της επιχείρησης: οικονομικές, λειτουργικές & διοικητικές, –προγραμματισμένες αλλαγές τεχνολογίας & εξοπλισμού, –απόψεις, προτάσεις, παράπονα ενδιαφερόμενων μερών.

64 Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (1) Πώς επιτυγχάνονται οι περιβαλλοντικοί σκοποί & στόχοι; Τα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης  εκδίδονται στα πλαίσια της ελεγχόμενης υλοποίησης της διαδικασίας βελτίωσης των περιβαλλοντικών επιδόσεων της επιχείρησης, τόσο αναφορικά με υπάρχουσες, όσο και με προγραμματιζόμενες (μελλοντικές) διαδικασίες και δραστηριότητες, &  περιλαμβάνουν :  περιβαλλοντικούς σκοπούς  περιβαλλοντικούς σκοπούς ανά δραστηριότητα,  περιβαλλοντικούς στόχους  περιβαλλοντικούς στόχους για την επίτευξη των περιβαλλοντικών σκοπών,  σειρά και περιγραφή των απαιτούμενων ενεργειών για την επίτευξη των σκοπών και στόχων,  χρονοδιάγραμμα υλοποίησης / επίτευξης των περιβαλλοντικών σκοπών και στόχων,  απαιτούμενους πόρους,  αρμόδιο προσωπικό.

65 Ενδεικτικά προγράμματα για :  δημιουργία υποδομής για ανακύκλωση υλικών (χαρτί, πλαστικό, μέταλλα κτλ.),  μείωση κατανάλωσης υλικών, ή αντικατάσταση με φιλικότερα προς το περιβάλλον (π.χ. πρόγραμμα αντικατάστασης πλαστικής σακούλας στα καταστήματα).  Μείωση κατανάλωσης ενέργειας (διεξαγωγή ενεργειακής επιθεώρησης, εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης και διαχείρισης ενέργειας). Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (2)

66 Παράδειγμα Προγράμματος Π.Δ. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ Σκοπός : Βελτίωση ανακύκλωσης. Στόχος: συλλογή και 100% ανακύκλωση χαρτιού, πλαστικού και μετάλλων scrap στην αποθήκη. ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ) ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Τα μη επικίνδυνα, ανακυκλώσιμα στερεά απόβλητα δεν διαχωρίζονται,, ενώ η αποκομιδή τους γίνεται από μη-αδειοδοτημένο συνεργάτη και καταλήγουν σε ΧΥΤΑ. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΣΤΟΧΟΥ (ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ) ΠΡΟΒΛΕΠ ΠΕΡΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Σ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ / ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ 1.Αναγνώριση και καταγραφή των ειδών στερεών αποβλήτων προς ανακύκλωση 1/6/2008 Γ.Κ. Β.Σ. Μετά από επιτόπια επιθεώρηση διαπιστώθηκε, ότι παράγονται τα εξής μη-επικίνδυνα ανακυκλώσιμα απόβλητα : 1.χαρτί, χαρτόνι συσκευασίας, 2.πλαστικά συσκευασίας, 3.μέταλλα scrap. 1.Αναζήτηση και προμήθεια κατάλληλου εξοπλισμού για τον διαχωρισμό στην πηγή των ως άνω ανακυκλώσιμων αποβλήτων. 2.Διαμόρφωση χώρου συλλογής με τη χρήση σήμανσης, επιλογή μεθόδου σήμανσης του χώρου συλλογής των αποβλήτων. 1/10/2008 Γ.Κ. Ν.Θ. Β.Σ. Ο ενδεδειγμένος εξοπλισμός για τον διαχωρισμό είναι κάδοι, ένας για κάθε είδος. Ο εξοπλισμός μπορεί να ενοικιαστεί, να αγοραστεί, ή να αποτελεί εξοπλισμό του συνεργάτη, που θα επιλεχθεί για την διαχείριση των αποβλήτων (βλ. παρακάτω). Η τελική επιλογή εξοπλισμού θα γίνει παράλληλα με την ολοκλήρωση του επόμενου βήματος. 1.Αναγνώριση των κατηγοριών αδειών που απαιτείται να έχουν οι υποψήφιοι. 2.Έλεγχος τυχόν ιδιαίτερων απαιτήσεων από μέρους της αποθήκης. 3.Εύρεση και επιλογή συνεργάτη εργολάβου σύμφωνα με τις διαδικασίες της Εταιρίας. 4.Σύνταξη και έλεγχος σύμβασης συνεργασίας. 5.Εκκίνηση συνεργασίας. 1/08/2008 1/09/2008 1/10/2008 1/11/2008 1/12/2008 Γ.Κ. Ν.Θ. Β.Σ. Οι απαιτούμενες άδειες για την διαχείριση των ανακυκλώσιμων αποβλήτων είναι: Άδεια συλλογής/μεταφοράς μη-επικινδύνων αποβλήτων και στην περίπτωση όπου ο συνεργάτης αποθηκεύει προσωρινά απόβλητα στην εγκατάστασή του, Άδεια λειτουργίας, έγκριση περιβαλλοντικών όρων. 1.Εκπαίδευση προσωπικού αποθήκης. 2.Σύνταξη οδηγίας εργασίας. 15/11/2008 1/11/2008 Γ.Κ.

67 Εφαρμογή συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης στην Αεροπορική Συντήρηση …

68 ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Κύριες φάσεις υλοποίησης έργου Α' ΦΑΣΗ Β' ΦΑΣΗ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ ΦΑΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΡΑKΤΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΤΑΛΗΚΤΙΚΗ ΦΑΣΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Γ' ΦΑΣΗ ΙΟΥΝ 2011 MAIOΣ 2011 ΝΟΕ 2011 ΈΝΑΡΞΗ ΈΡΓΟΥ ΠΕΡΑΣ ΈΡΓΟΥ ΣΕΠΤ 2011 ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ & ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ Α' Β' Γ' ΤΕΛΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ & ΟΔΗΓΙΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ / CONTIGENCY PLANS

69 ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Στάδια Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Διάγνωση υφιστάμενης Κατάστασης / Επιτόπια επιθεώρηση εγκαταστάσεων –Σε όλους τους χώρους της παραγωγής, στις αποθήκες, σε βοηθητικές εγκαταστάσεις, κινητό, ακίνητο εξοπλισμό, κλπ. –Σε όλους τους εξωτερικούς χώρους, στο σύνολο του οικοπέδου. Συνεντεύξεις με αρμόδιο προσωπικό επιχείρησης –Πως λειτουργεί η επιχείρηση, ποια είναι η διαδικασία παραγωγής, διαγράμματα ροής, κλπ. Ανασκόπηση εγγράφων (νομιμοποιητικά στοιχεία, κανονισμοί λειτουργίας, εγχειρίδια κλπ.) –Άδειες, βιομηχανική περιοχή, πυρασφάλεια, κλπ. Σχεδιασμός, Ανάπτυξη, Εφαρμογή Συστήματος Λύσεις

70 ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Διαγνωστική Περιβαλλοντική Έκθεση Στοιχεία Επιχείρησης : –Άδειες – Εγκρίσεις, –Στοιχεία λειτουργίας και οργάνωσης, –Στοιχεία οικοπέδου και εγκαταστάσεων. Περιγραφή Αποβλήτων ανά δραστηριότητα ( Στερεά, Υγρά, Αέρια). Περιγραφή Καταναλώσεων ( Ενέργεια, Νερό, Καύσιμα). Οχήματα. Θόρυβος. Περιγραφή Επικίνδυνων/ τοξικών υλικών (με βάση το νόμο) Περιγραφή ιστορικού εκτάκτων περιστατικών. Άδειες – Εγκρίσεις Υπεργολάβων. Περιγραφή ιστορικού επικοινωνίας με τρίτα μέρη (ενστάσεις, καταγγελίες, επαφή με Ο.Τ.Α, οικολογικές οργανώσεις). Αξιολόγηση και Ταξινόμηση Περιβαλλοντικών Πλευρών και Επιπτώσεων. Καταγραφή αποκλίσεων υφιστάμενης κατάστασης από απαιτήσεις νομοθεσίας.

71 ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Καταγραφή Περιβαλλοντικών Πλευρών & Επιπτώσεων (1) ΣΚΟΠΟΣ: Η ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ & ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΠΟΡΩΝ ΕΚΛΥΣΗ ΘΟΡΥΒΟΥ ΣΤΕΡΕΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΥΓΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΕΡΙΟΙ ΡΥΠΟΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΥΔΑΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΑΣΤΙΚΑ ΛΥΜΜΑΤΑ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΥΓΡΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΡΥΠΟΙ ΚΑΥΣΗΣ ΨΥΚΤΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ (ODS) DIESEL ΝΕΡΟ ΔΙΚΤΥΟΥ (ΕΥΔΑΠ) ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΚΤΑΚΤΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΧΑΡΤΙΟΥ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΞΥΛΟΥ (ΠΑΛΕΤΕΣ) ΑΠΟΞΗΛΩΜΕΝΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΔΙΑΡΡΟΕΣ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΑΕΡΙΟ

72 κατανάλωση ενέργειας - - συσκευασίες συσκευασία - - - σκραπ χάλυβα & αλουμινίου ποιοτικός έλεγχος - πτητικές οργανικές ουσίες αιωρούμενα σωματίδια χρώματα, βαφές Άδεια δοχεία μελανών και βαφών Βαφή κατανάλωση ενέργειας - σαπουνέλαια ψύξης εργαλειομηχανών κοπής Γρέζια και τρίμματα, ρινίσματα κλπ χάλυβα & αλουμινίου Διαμόρφωση κατανάλωση ενέργειας κατανάλωση νερού - σαπουνέλαια ψύξης εργαλειομηχανών κοπής Γρέζια και τρίμματα, ρινίσματα κλπ χάλυβα & αλουμινίου Κοπή κατανάλωση ενέργειας- - μεταφορά στη παραγωγή Παραγωγή ---- Αποθήκευση Τελικών Προϊόντων πλαστικές συσκευασίες τσέρκι stretch film --- ξύλινες παλέτες Χρήση στη Παραγωγή των πρώτων υλών & Βοηθητικών Υλών ---- Αποθήκευση πρώτων υλών & Βοηθητικών Υλών κατανάλωση ενέργειας--- Παραλαβή πρώτων υλών & Βοηθητικών Υλών Χειρισμός Πρώτων Υλών, Βοηθητικών υλών & Τελικών Προϊόντων Ανάλωση Πόρων Περιγραφή Αερίου Ρύπου Περιγραφή Υγρού Αποβλήτου Περιγραφή Στερεού Αποβλήτου Υπο-δραστηριότητα Κύρια Δραστηριότητα Eπιπτωση Περιβαλλοντικές πλευρές ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Καταγραφή Περιβαλλοντικών Πλευρών & Επιπτώσεων (2)

73 Περιβαλλοντικές πλευρές Eπιπτωση Κύρια ΔραστηριότηταΥπο-δραστηριοτητα Περιγραφή Στερεού Αποβλήτου Περιγραφή Υγρού Αποβλήτου Περιγραφή Αερίου Ρύπου Ανάλωση Πόρων Συντήρηση Συντήρηση οχημάτων μπαταρίες μολύβδου (οχημάτων) απόβλητα λιπαντικά έλαια Συντήρηση εργαλειομηχανών και εξοπλισμού παραγωγής πανιά - στουπιά καθαρισμού Άδεια δοχεία, βαρέλια λιπαντικών απόβλητα λιπαντικά έλαια Διοικητικές Δραστηριότη τες θέρμανση κτιρίων -- απαερια καύσης λέβητα θέρμανσης κατανάλωση καυσίμων κλιματισμός κτιρίων ODS (freon) κατανάλωση ενέργειας κίνηση οχημάτων - απαερια καύσης πετρελαίου κίνησης κατανάλωση καυσίμων γραφεία αναλώσιμα υλικά εκτυπώσεων (τόνερ) κατανάλωση ενέργειας κατανάλωση νερού απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (πχ Η/Υ) χαρτί (χρήσεις γραφείου) αστικά απορρίμματα Λαμπτήρες φθορισμού ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Καταγραφή Περιβαλλοντικών Πλευρών & Επιπτώσεων (3)

74 ΕΚΘΕΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ (ΜΕΣΩ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ) ΤΩΝ ΕΝΤΟΠΙΣΘΕΝΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 1. βάσει ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ 2. βάσει ΕΙΔΟΥΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ προκύπτουν από τις επιμέρους διεργασίες, κύριες και μη (υποστηρικτικές - βοηθητικές & διοικητικές δραστηριότητες) και είναι άμεσα (απόλυτα) ελεγχόμενες από την εταιρεία ΕΜΜΕΣΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ προκαλούνται από δραστηριότητες προγενέστερου (προμηθευτές) ή μεταγενέστερου (πελάτες) σημείου της εφοδιαστικής αλυσίδας και συνεπώς δεν είναι άμεσα ελεγχόμενες, αλλά υφίσταται δυνατότητα έμμεσης επέμβασης ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΌΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ - ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΚΑΘΕ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Η βαρύτητα/ σημαντικότητα θα καθοριστεί μέσω βαθμολόγησης. Για το σκοπό αυτό πρέπει να ορίσουμε ορισμένα κριτήρια και εν συνεχεία να βαθμολογήσουμε μια-μια τις επιπτώσεις έναντι αυτών των κριτηρίων ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Σχηματική παρουσίαση σταδίων ανάπτυξης και τεκμηρίωσης ΣΠΔ

75 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Π.Δ. ΣΤΟΧΟΘΕΤΗΣΗ - ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΕ ΤΡΙΤΑ ΜΕΡΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ) ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ - ΥΠΕΡΓΟΛΑΒΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ & ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΓΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΥΝΕΧΟΥΣ ΔΙΑΧΕΡΙΣΗΣ Π.Ε. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ / CONTIGENCY PLANS ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Π.Ε. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ - ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗΣ ΜΕ ΑΠΑΙΤΗΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΤΕΡΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Σ.Π.Δ. (MANAGEMENT REVIEW) ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ Σ.Π.Δ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΕΡΙΩΝ ΡΥΠΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΡΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ / ΕΙΔΙΚΟΥ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΟΡΥΒΟΥ κατά περίπτωση: ΑΝΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ, ή ΑΝΑ ΕΓΚΑΤΆΣΤΑΣΗ, ή ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΓΙΑ ΤHΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 3 ΟΜΑΔΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ (ΕΓΓΡΑΦΑ) Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΦΕΡΕΙ:  ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΠΩΣ)  ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ (ΠΟΤΕ)  ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ - ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ (ΠΟΙΟΣ)  ΑΡΧΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ 1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ 2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1.1 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1.2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ 1.Χ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΚΟΠΟΣ Χ ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Τεκμηρίωση ΣΠΔ

76 Παράδειγμα διαδικασίας Τίτλος : «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων»  Σκοπός εφαρμογής: Να περιγράψει τις ενέργειες που γίνονται για τον χειρισμό (ελεγχόμενη συλλογή / αποθήκευση και διάθεση) των στερεών αποβλήτων, τα οποία προκύπτουν από τις διάφορες επιμέρους δραστηριότητες της εταιρείας. αποσκοπώντας στην ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων προς το περιβάλλον από τα παραγόμενα στερεά απόβλητα μέσω: της ανακύκλωσης / της επαναχρησιμοποίησης των παραγομένων στερεών αποβλήτων, όπου αυτό είναι εφικτό της ελεγχόμενης αποκομιδής / διάθεσης των επικίνδυνων στερεών αποβλήτων  Αρμοδιότητες:  Υπεύθυνοι για την εφαρμογή της διαδικασίας είναι ο Διευθυντής Παραγωγής και ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής ΔΙαχείρισης  Περιγραφή  1. ταξινόμηση αποβλήτων Τα στερεά απόβλητα που προκύπτουν / παράγονται στην ΧΥΖ ταξινομούνται σε δύο κατηγορίες με κριτήριο την επικινδυνότητα τους: α) στα μη-επικίνδυνα στερεά απόβλητα, β) στα στερεά απόβλητα ειδικού χειρισμού (επικίνδυνα ή/και τοξικά στερεά απόβλητα). Παρατίθεται κατάλογος με το σύνολο των αποβλήτων. ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Διαδικασίες ΣΠΔ (1)

77 Παράδειγμα διαδικασίας Τίτλος : «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων» (συνέχεια)  2. Συλλογή & Χειρισμός Το σύνολο των παραγόμενων στερεών αποβλήτων διαχωρίζεται - κατά το δυνατόν στην πηγή - και συγκεντρώνεται σε κάδους / χώρους απορριμμάτων, ανά κατηγορία (ταξινόμησης) αποβλήτου: - χώρος συλλογής μεταλλικών απορριμμάτων, - κάδος / χώρος συλλογής απορριμμάτων κοινής ανακύκλωσης (χαρτί, πλαστικό, συσκευασίες) - κάδοι συλλογής αστικών απορριμμάτων, - κάδοι / χώρος συλλογής στερεών αποβλήτων ειδικού χειρισμού (Αποθήκη Αποβλήτων Ειδικού Χειρισμού). Οι κάδοι είναι τοποθετημένοι σε ειδικά διαρρυθμισμένες περιοχές στον υπαίθριο χώρο της εταιρείας. Κάθε κάδος συλλογής και χώρος συγκέντρωσης απορριμμάτων φέρει επιγραφή / σήμανση (ετικέτα - πινακίδα), που χαρακτηρίζει το περιεχόμενο του αποβλήτου που δέχεται. Η συλλογή γίνεται από το προσωπικό της παραγωγής μετά το πέρας των εργασιών.  3. Διάθεση-Αποκομιδή Τα στερεά απόβλητα διατίθενται ως εξής: - σκραπ χάλυβα και αλουμινίου: αποκομιδή από την εταιρεία «Ανακύκλωση Μετάλλου» - χαρτί, συσκευασίες, πλαστικό: ανακύκλωση από δημοτικά απορριμματοφόρα ανακύκλωσης (Μπλέ κάδοι) - … ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Διαδικασίες ΣΠΔ (2)

78 Παράδειγμα διαδικασίας Τίτλος : «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων» (συνέχεια)  4. Απολογισμός Για κάθε ελεγχόμενη αποκομιδή σκραπ μετάλλου, ο υπεργολάβος («Ανακύκλωση Μετάλλων ΑΕ») παραδίδει στην εταιρεία τα έγγραφα : - Παραστατικό (δελτίο αποστολής), - Έγγραφο Αναγνώρισης Αποβλήτου. Στο τέλος του έτους, ο Υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΥΠΔ) συγκεντρώνει ποσοτικά στοιχεία για το σύνολο των αποβλήτων (ανά είδος) και τα παρουσιάζει στη Διοίκηση.  Αρχεία  Για την εφαρμογή της διαδικασίας τηρούνται, κατ’ ελάχιστον για 4 έτη, τα παρακάτω αρχεία: Αρχείο παραστατικών αποκομιδής (δελτία αποστολής): στο Λογιστήριο. Αρχείο Εγγράφων Αναγνώρισης Αποβλήτων: ο ΥΠΔ. Ετήσια Έκθεση ποσοτικών στοιχείων Αποκομιδής: ο ΥΠΔ. ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Διαδικασίες ΣΠΔ (3)

79 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ #1  Διαμόρφωση χώρου αποθήκευσης χημικών/ λιπαντικών αποβλήτων  Σκοπός: βελτίωση διαχείρισης υγρών αποβλήτων  Στόχος : μηδενικές επιπτώσεις σε περίπτωση διαρροής  Ενέργειες:  1. Καθορισμός απαιτήσεων χώρου.  2. Έρευνα αγοράς.  3. Επιλογή εργολάβου.  4. Υλοποίηση παρεμβάσεων (στεγανές λεκάνες διαρροής, …).  5. Μεταφορά χημικών στο νέο χώρο.  6. Εκπαίδευση/ενημέρωση προσωπικού για τη νέα χρήση.  Εκτίμηση Πόρων:  Κόστος,  Χρόνος,  Άνθρωποι.  Χρονοδιάγραμμα  Ορισμός Υπευθύνου(-ων) υλοποίησης ΣΠΔ στην αεροπορική συντήρηση – Προγράμματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης

80 Διοικητική & λειτουργική υποστήριξη Δέσμευση & συμμετοχή προσωπικού σε όλα τα επίπεδα. Καθορισμός συγκεκριμένων εκπροσώπων με σαφή ευθύνη & αρμοδιότητα στην εφαρμογή του ΣΠΔ. Τεκμηρίωση & γνωστοποίηση ρόλων & αρμοδιοτήτων. Οικονομική & τεχνολογική υποστήριξη Εξασφάλιση κατάλληλων πόρων για την ανάπτυξη, εφαρμογή & διατήρηση του ΣΠΔ. Ρόλοι & Αρμοδιότητες

81 Εντοπισμός εκπαιδευτικών αναγκών σε σχέση με την εφαρμογή του ΣΠΔ. Εξασφάλιση απαραίτητου επιπέδου γνώσης, δεξιοτήτων & ευαισθητοποίησης. Κατάρτιση & ενημέρωση προσωπικού για την εφαρμογή του ΣΠΔ & κυρίως, όσων τα καθήκοντα σχετίζονται με τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Καλλιέργεια ευρύτερης περιβαλλοντικής συνείδησης. Εκπαίδευση & Ενημέρωση

82 Εξασφάλιση καναλιών επικοινωνίας εντός & εκτός της επιχείρησης Εσωτερική Επικοινωνία –Σε όλα τα οργανωτικά επίπεδα του οργανισμού Εξωτερική Επικοινωνία με « ενδιαφερόμενα μέρη » : –Κοινοποίηση Περιβαλλοντικής Πολιτικής. –Ανταπόκριση σε αιτήματα εξωτερικών φορέων: καταγγελίες, ενστάσεις, παράπονα. –Δημοσίευση στοιχείων που αφορούν στην περιβαλλοντική επίδοση της επιχείρησης. Επικοινωνία

83 Σύνταξη, έγκριση, διανομή, Διαθεσιμότητα, Επάρκεια, Πρόσβαση, Ταξινόμηση, Τακτική ανασκόπηση, Ενσωμάτωση αλλαγών, Ευανάγνωστα & εύκολα αναγνωρίσιμα, Τήρηση σε καλή κατάσταση, Προστασία, Απομάκρυνση παλιών εκδόσεων. Έλεγχος εγγράφων

84 Έλεγχος δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις: –κανονική λειτουργία, –δραστηριότητες συντήρησης, –έκτακτα περιστατικά (βλ. επόμενη διαφάνεια). Εξασφάλιση καθορισμένων συνθηκών: –καθιέρωση & τήρηση διαδικασιών & κριτηρίων λειτουργίας, –σαφείς & αυστηρές οδηγίες εργασίας. Αξιολόγηση Προμηθευτών/ Υλικών/ Υπηρεσιών –Γνωστοποίηση & τήρηση διαδικασιών & από τους υπεργολάβους, προμηθευτές, συμβαλλόμενους. Λειτουργικός έλεγχος

85 Προσδιορισμός πιθανότητας εμφάνισης έκτακτων περιστατικών: –Διαρροές, –εύφλεκτα υγρά, –αέρια υπό πίεση κλπ. Ετοιμότητα & ανταπόκριση. Πρόληψη ή περιορισμός των αρνητικών σημαντικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Σχεδιασμός μέτρων πρόληψης & αντιμετώπισης: –ανακοίνωση συμβάντος, –Εκπαίδευση, –μέσα πυρόσβεσης κλπ. Δοκιμαστικός έλεγχος αποτελεσματικότητας ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Έκτακτα περιστατικά

86 Στάδια ελέγχου Παρακολούθηση & μέτρηση Αξιολόγηση συμμόρφωσης Διορθωτικές & προληπτικές ενέργειες Έλεγχος αρχείων Εσωτερική επιθεώρηση ΕΛΕΓΧΟΣ

87 Παρακολούθηση & μέτρηση κύριων χαρακτηριστικών λειτουργίας, π.χ. καταναλώσεις Διακρίβωση οργάνων μέτρησης/ εγκυρότητα αποτελεσμάτων. Τήρηση σχετικών αρχείων. Έλεγχος αποτελεσμάτων παρακολούθησης & μέτρησης. Η παρακολούθηση και μέτρηση αφορά και το επίπεδο απόδοσης των διεργασιών. Καθιέρωση δεικτών απόδοσης ανά διαδικασία ή διεργασία. Παρακολούθηση & Μέτρηση

88 Εντοπισμός μη-συμμορφώσεων –Έναντι νομοθετικών απαιτήσεων, π.χ. υπέρβαση οριακών τιμών στις απορρίψεις υγρών αποβλήτων σε δίκτυο αποχέτευσης. –Έναντι ειδικών προδιαγραφών, που ορίζουμε στις διαδικασίες του συστήματος (επιπλέον των νομοθετικών απαιτήσεων). –Έναντι των απαιτήσεων του προτύπου. Έλεγχος μη-επίτευξης στόχων Τήρηση αρχείου μη-συμμορφώσεων Μη-συμμορφώσεις

89 Διερεύνηση της αιτίας μη-συμμόρφωσης. Αξιολόγηση σκοπιμότητας λήψης ενεργειών. Εξασφάλιση καταλληλότητας ενεργειών, ανάλογα με τη σοβαρότητα του προβλήματος. Σχεδιασμός & εφαρμογή διορθωτικής ενέργειας. Καταγραφή αποτελέσματος διορθωτικών & προληπτικών ενεργειών. Εφαρμογή ή τροποποίηση των αναγκαίων ελέγχων για την αποφυγή επανάληψης της μη- συμμόρφωσης. Ανασκόπηση αποτελεσματικότητας. Διορθωτικές & Προληπτικές ενέργειες

90 Απόδειξη επίτευξης αποτελεσμάτων: –Παράπονα. –Εκπαιδεύσεις. –Διακρίβωση οργάνων. –Αποτελέσματα ανασκόπησης. –Κατάλογος σημαντικών περιβαλλοντικών πλευρών κλπ. Συμμόρφωση με απαιτήσεις Προτύπου: –Αναγνωρίσιμα & ιχνηλάσιμα. –Κατάλληλα αποθηκευμένα. –Τηρούμενα για επαρκές χρονικό διάστημα. Αρχεία

91 Επιθεώρηση: –Εγκαταστάσεων –Εφαρμογής της τεκμηρίωσης ΣΠΔ Εξασφάλιση σωστής λειτουργίας του ΣΠΔ: –οι διαδικασίες τηρούνται, –τα έντυπα συμπληρώνονται, –το προσωπικό γνωρίζει για το σύστημα & συμμετέχει, –οι σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις της επιχείρησης ελέγχονται αποτελεσματικά, –υπάρχει συμμόρφωση με τη νομοθεσία Καταγραφή μη-συμμορφώσεων & δρομολόγηση διορθωτικών ενεργειών. Σύνταξη Έκθεσης Περιβαλλοντικής Επιθεώρησης. Εσωτερική επιθεώρηση (1)

92 Εντοπισμός δυνατοτήτων βελτίωσης του ΣΠΔ: –Σύγκριση με στόχους. –Τροποποίηση οδηγιών. –Βελτιστοποίηση διεργασιών. Καθορισμός Εσωτερικών Επιθεωρητών: – Ανεξάρτητοι από την επιθεωρούμενη διεργασία. – Αμεροληψία & αντικειμενικότητα. Προγραμματισμός Εσωτερικών Επιθεωρήσεων: – Καθορισμός αντικειμένου επιθεώρησης. – Έλεγχος συμμόρφωσης του ΣΠΔ με τις απαιτήσεις του ISO 14001. Εσωτερική επιθεώρηση (2)

93 Από τα σημαντικότερα σημεία του ΣΠΔ. Ευκαιρία για την εισαγωγή των απαραίτητων αλλαγών στην Πολιτική, τους στόχους & σε άλλα στοιχεία του ΣΠΔ. Λήψη αποφάσεων για τη βελτίωση του ΣΠΔ & της περιβαλλοντικής επίδοσης. Επιβεβαίωση της σταθερής δέσμευσης της Διοίκησης. Ανασκόπηση από τη Διοίκηση (1)

94 Η ανασκόπηση του ΣΠΔ γίνεται: –με τη συμμετοχή της Διοίκησης, –ανά καθορισμένα διαστήματα (κυρίως σε ετήσια βάση), –για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του ΣΠΔ. Εξετάζονται: –Επίτευξη περιβαλλοντικών σκοπών & στόχων. –Αποτελέσματα παρακολούθησης & μέτρησης. –Αποτελέσματα εσωτερικών επιθεωρήσεων. –Υλοποίηση διορθωτικών & προληπτικών ενεργειών. –Νέα δεδομένα & αλλαγές, π.χ. νέα νομοθεσία. –Συνολική περιβαλλοντική επίδοση. –Δυνατότητες βελτίωσης. Ανασκόπηση από τη Διοίκηση (2)

95 Δείκτες περιβαλλοντικής απόδοσης -Οι οργανισμοί απαιτείται να ανακοινώνουν και στην περιβαλλοντική δήλωση τους κύριους δείκτες, στο μέτρο που αυτοί είναι άμεσα σχετικοί με τις περιβαλλοντικές πλευρές του οργανισμού, καθώς και με άλλους υπάρχοντες σχετικούς περιβαλλοντικούς δείκτες. -Οι δείκτες επικεντρώνονται στις περιβαλλοντικές ενότητες: Ενεργειακή Ικανότητα. Ικανότητα πόρων α΄ υλών. Χρήση νερού από υδάτινους πόρους. Παραγωγή Αποβλήτων (Στερεά και Υγρά απόβλητα). Μελέτη της Βιοποικιλότητας. Αέριες εκπομπές. και συνιστούν τους Δείκτες Περιβαλλοντικών Επιδόσεων (OPI - Operational Procedure Indicator), τους Δείκτες Διαχειριστικών Επιδόσεων (MPI- Management Procedure Indicator), και τους Δείκτες Περιβαλλοντικών Συνθηκών (ECI- Environmental Condition Indicator).

96 Δείκτες επιχειρησιακών επιδόσεων(OPI) Δείκτες επιχειρησιακών επιδόσεων (OPI) ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ & ΕΙΔΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΑΠΟΒΛΗΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΕΚΠΟΜΠΕΣ ΧΡΗΣΗ ΓΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

97 ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΙ ΤΟΜΕΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΑΓΟΡΕΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣΥΓΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ Δείκτες διαχειριστικών επιδόσεων(ΜPI) Δείκτες διαχειριστικών επιδόσεων (ΜPI)

98 ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΣΦΑΙΡΑΣ & ΑΝΘΡΩΠΟΣΦΑΙΡΑΣ ΑΕΡΑΣΧΛΩΡΙΔΑ ΝΕΡΟΠΑΝΙΔΑ ΕΔΑΦΟΣΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Δείκτες περιβαλλοντικών συνθηκών (ΕCI)

99 ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΕΙΚΤΗΔΕΙΚΤΗΣΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΥΛΙΚΑ (εισερχόμενο)ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣΤΟΝΟΙ /ΕΤΗΣΙΩΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (εγκατάσταση) ΚΤΙΡΙΑΘΕΡΜΙΚΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΚΤΙΡ ΣΕ W/M ² & º K ΕΚΠΟΜΠΕΣ (εξερχόμενο) ΠΤΗΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ KG/ ΤΟΝΟΙ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ (σύστημα) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ & ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΚΟΠΩΝ & ΣΤΟΧΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΤΥΓΧΑΝΟΝΤΑΙ ΕΤΗΣΙΩΣ Δείκτες επιχειρησιακών επιδόσεων (OPI)

100 Λειτουργικοί τομεακοί Δείκτες(MPI) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΕΙΚΤΗΔΕΙΚΤΗΣΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΑΜΕΣΑ & ΕΜΜΕΣΑ ΠΕΡΙΒ/ΚΑ ΘΕΜΑΤΑ & ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΒ.ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΩΣ ΑΓΟΡΕΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ & ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ/ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ & ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΜΕ ΠΕΡΙΒ.ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ Η ΣΠΔ ΥΓΕΙΑ & ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΑΕΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΕΠΙΒΛΑΒΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΣΕ MGR/ L ή PPM ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΟΜΑΔΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΑΝΘΡΩΠΟΗΜΕΡΕΣ ΕΤΗΣΙΩΣ

101 Δείκτες περιβαλλοντικών μέσων (ECI) ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΕΙΚΤΗΔΕΙΚΤΗΣΜΟΝΑΔΕΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΕΡΑΣΟΞΕΙΔΙΑ ΤΟΥ ΘΕΙΟΥMGR/ L ή PPM ΝΕΡΟ ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ-ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ ΚΛΠ ΣΕ ΠΟΤΑΜΙΑ, ΛΙΜΝΕΣ, ΥΠΟΓΕΙΑ ΥΔΑΤΑ MGR/ L ή PPM ΕΔΑΦΟΣ ΕΔΑΦΟΣ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΠΡΟΣΒΛΗΘΕΙ ΑΠΟ ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ, ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ, ΘΡΕΠΤΙΚΑ ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ / ΚΥΒΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΣΒΛΗΘΕΝΤΟΣ ΕΔΑΦΟΥΣ ΑΝΑ ΚΥΒΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ( ΕΤΗΣΙΩΣ)

102 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑ EMAS Από το Ελληνικό Μητρώο EMAS, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2010 στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, προκύπτει ότι: Ο αριθμός των εγγεγραμμένων οργανισμών είναι 67 και Ο αριθμός των εγγεγραμμένων χώρων δραστηριοτήτων είναι 819. Η αναζήτηση γίνεται βάσει του κλάδου της οικονομικής δραστηριότητας NACE και του ονόματος του οργανισμού. Ο τίτλος κάθε περιβαλλοντικής δήλωσης περιλαμβάνει: Τομέα οικονομικής δραστηριότητας NACE κάθε οργανισμού, Κωδικό του Κράτους-Μέλους (EL για την Ελλάδα), Όνομα του οργανισμού, και Έτος αναφοράς της περιβαλλοντικής δήλωσης

103 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ISO ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΧΥΜΟΙ ΧΙΟΥ, ISO 22000 SATO, ISO 9001:2000 VITEX - ΑΦΟΙ ΓΙΑΝΝΙΔΗ ΑΕ, ISO 9001:2008, ISO 14001:2004 Κονσερβοποιία Βορείου Αιγαίου, ISO 9001:2008, ISO 22000:2005 Blue Star Ferries, ISO 14001 REVOIL A.E., ISO 14001 ELVIAL, ISO 14001:2004

104 ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ISO 14001 ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

105 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ISO 14000 ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ EMAS ISO 14001EMAS ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΚΥΡΙΑ ΣΤΗΝ Ε.Ε (ΜΕ ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΑΡΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΚΑΜΨΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΕΚΤΟΣ Ε.Ε) ΠΡΟΕΡΑΙΤΙΚΗ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ ΕΤΗΣΙΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΠΔ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΣ ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΚΑΘΕ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΠΔ ΔΕΝ ΕΞΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΡΗΤΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΟΠΩΣ ΑΝΑΛΥΟΝΤΑΙ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΕ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΟΙΝΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΟΜΟΕΙΔΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

106 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από ηθική και κοινωνική άποψη η προστασία του περιβάλλοντος είναι αναγκαία, για λόγους που αψηφούν τα όποια οικονομικά αποτελέσματα μιας ανάλυσης. Η επιλογή του κατάλληλου κοινωνικού επιτοκίου προεξόφλησης (social discount rate), το οποίο θα καθορίσει την Παρούσα Αξία του κόστους και των ωφελειών του ΣΠΔ, είναι ταυτόχρονα μείζονος σημασίας και ιδιαίτερα δύσκολη σε ζητήματα διαχείρισης περιβάλλοντος. Συμπερασματικά, η εφαρμογή ενός ΣΠΔ από μια επιχείρηση, πέρα από το γεγονός ότι αποτελεί ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την ίδια, συμβάλει σημαντικά στην προστασία του περιβάλλοντος, οπότε το όφελος επεκτείνεται πέρα από αυτήν.