ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ

Παρουσίαση με θέμα: "ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ
3 – ωρο υποχρεωτικό μάθημα + 1 ώρα υποχρεωτικό εργαστήριο, Δ’ εξάμηνο Διαλέξεις, εργασία σε ομάδες με δομημένο φύλλο εργασίας, συζήτηση, εικονικό εργαστήριο, ανάλυση μαγνητοσκοπημένων διδασκαλιών Στην τελική εξέταση θα περιέχονται 1-2 θέματα (2 μονάδες) από το εργαστήριο

2 ΗΜΕΡΕΣ – ΩΡΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ ΜΕ ΚΛΗΡΩΣΗ
1Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 5 ΜΑΡΤΙΟΥ – 2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΠΕΜΠΤΗ ΠΕΜΠΤΗ 5 – 6.45 ΠΕΜΠΤΗ 2Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ: 23 ΑΠΡ – 21 ΜΑΙΟΥ

3 ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΕ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Α/Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΑΡΑΤΗ-ΡΗΣΕΙΣ 1 Εισαγωγή: Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου Φυσικών Επιστημών 2 Εισαγωγή στα Διδακτικά Μοντέλα – Μοντέλο Μεταφοράς Άσκηση εφαρμογής 3 Μοντέλο Ανακάλυψης Άσκηση εφαρμογής 4 Εποικοδομητικό Μοντέλο Άσκηση εφαρμογής 5 – 6 Ανάλυση Διδασκαλιών Φυσικές Καταστάσεις Ύλης, Πλεύση / Βύθιση – Ασκήσεις εφαρμογής Επίδειξη βιντεοσκοπημένων διδασκαλιών 7 – 8 Δύναμη – Αλληλεπιδράσεις, ος Νόμος Νewton, Ιδέες φοιτητών / τριών Εικονικό εργαστήριο

4 ΕΝΝΟΙΕΣ ΦΕ ΙΙ ΚΑΙ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Α/Α ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΑΡΑΤΗ-ΡΗΣΕΙΣ 9 Κίνηση – 1ος και 2ος Νόμος Νewton (αδράνεια, ελεύθερη πτώση), Ιδέες μαθητών /τριών 10 Πλανητικό Σύστημα (Σχήμα και κινήσεις γης, Βαρύτητα, Νόμοι Κέπλερ), Φαινόμενο Μέρας / Νύχτας, Οι ιδέες των μαθητών για Σχήμα γης, το Φαινόμενο Μέρας / Νύχτας 11 Φως (οντότητα, ανάκλαση, διάθλαση) / Σκιά και Χρώματα, Οι ιδέες των μαθητών για το Φως / Σκιά και τα Χρώματα 12-13 Μαγνητισμός, Ηλεκτροστατική, Απλό κύκλωμα, Ηλεκτρομαγνητισμός Πραγματικά πειράματα 14 Επανάληψη, συζήτηση δυσκολιών – εναλλακτικών ιδεών, τυπικά θέματα εξετάσεων

5 Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου Φυσικών Επιστημών
1ο ΜΑΘΗΜΑ Εισαγωγή: Παιδαγωγική Γνώση Περιεχομένου Φυσικών Επιστημών

6 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΓΝΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Σύνθετη γνώση που αφορά το περιεχόμενο, το μαθητευόμενο, το αναλυτικό πρόγραμμα, το περιβάλλον μάθησης, τη διδακτική κ.λ.π. Είναι η γνώση που έχουν ή πρέπει να έχουν οι εκπαιδευτικοί για να κάνουν τη δουλειά τους (διδασκαλία)

7 ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΓΠ Υπάρχουν πολλές και αλληλοσυμπληρούμενες προτάσεις, για το τι συγκροτεί την π.γ.π. Η πρότασή μας για τη συγκρότηση παιδαγωγικής γνώσης περιεχομένου είναι συνδυασμός γνώσης περιεχομένου ΦΕ και παιδαγωγικών θέσεων, που συνδυάζονται σε πέντε (5) αρχές. Διδακτικός μετασχηματισμός περιεχομένου Πεδίο εφαρμογής (πειράματα - φαινόμενα) Διδακτική αξιοποίηση των ιδεών των μαθητευομένων Ανάπτυξη κατάλληλης διδακτικής στρατηγικής Διαδικασίες αξιολόγησης Γνώση των χαρακτηριστικών σχολείου - μαθητών

8 Οι παραπάνω αρχές δεν συγκροτούν ένα γραμμικά ιεραρχημένο σχεδιασμό, αλλά το μοντέλο της π.γ.π. είναι δυναμικό σύστημα αλληλεπιδράσεων των συνιστωσών του, σε συμφωνία με την εποικοδομητική προσέγγιση.

9 Διαδικασίες αξιολόγησης Γνώση των χαρακτηριστικών σχολείου - μαθητών
διδακτικός μετασχη- ματισμός περιεχομένου διδακτική αξιοποίηση ιδεών μαθητών /τριών επιλογή πεδίου εφαρμογών (πειραμάτων – φαινομένων διδακτικές στρατηγικές διδασκαλίας Διαδικασίες αξιολόγησης Γνώση των χαρακτηριστικών σχολείου - μαθητών

10 1) Διδακτικός μετασχηματισμός του περιεχομένου
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΡΕΥΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΙΕΣΗΣ (Παιδαγωγικά Τμήματα – Γυμνάσιο) 1) Διδακτικός μετασχηματισμός του περιεχομένου   Εισαγωγή της πίεσης ως πρωταρχικού μεγέθους, αντί της παραδοσιακής εισαγωγής σε σχέση με τη δύναμη 2) Επιλογή του πεδίου εφαρμογών (πειραμάτων - φαινομένων) Πειραματικός έλεγχος των μεταβλητών που επηρεάζουν ή όχι την υδροστατική πίεση.    Μέτρηση /σύγκριση πίεσης / δύναμης σε φαρδύ - στενό δοχείο και φαρδιάς / στενής βεντούζας)

11 3) Διδακτική αξιοποίηση των ιδεών των μαθητευομένων
Μοντέλα Πίεσης    Συνωστισμένου πλήθους    Πιεσοδύναμης Υγρότητας

12 4) συνδυασμός διδακτικών στρατηγικών για υλοποίηση διδασκαλίας
4) συνδυασμός διδακτικών στρατηγικών για υλοποίηση διδασκαλίας πολλαπλής γνωστικής ενίσχυσης των διαισθητικών αντιλήψεων των μαθητευομένων γνωστικής σύγκρουσης   γεφύρωσης ι.μ. με την επιστημονική γνώση

13 5) Γνώση των χαρακτηριστικών σχολείου - μαθητών
γνώσης ιδιαίτερων χαρακτηριστικών μαθητευομένων, σχολείου, διαχείρισης της τάξης ανάπτυξης διδακτικού συμβολαίου

14 Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΦΕ ΣΕ ΜΗ ΕΙΔΙΚΟΥΣ ΚΑΙ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
 Κριτήρια, επιλογής ή και μετασχηματισμού του περιεχομένου: ηλικία ή και το επίπεδο νοητικής ανάπτυξης οι προϋπάρχουσες αναπαραστάσεις – ιδέες φυσικών εννοιών και φαινόμενων τα ενδιαφέροντα των μαθητών η σχετική βαρύτητα του περιεχομένου στο σύνολο της επιστημονικής γνώσης

15 Παραδείγματα διδακτικού μετασχηματισμού περιεχομένου και ανάπτυξης σχετικών δραστηριοτήτων για μαθητές 5 – 8 ετών Οι μαγνητικές ιδιότητες ως «τραβά» και «σπρώχνει» Η πλεύση / βύθιση και το «βαρύ για το μέγεθός του» Η ταξινόμηση στις τρεις φυσικές καταστάσεις της ύλης με «(δεν) αλλάζουν σχήμα» και «συμπιέζονται ή όχι» Το σφαιρικό σχήμα της γης και το φαινόμενο μέρας νύχτας

16 Εισαγωγή στα Διδακτικά Μοντέλα –
2ο ΜΑΘΗΜΑ Εισαγωγή στα Διδακτικά Μοντέλα – Μοντέλο Μεταφοράς

17 Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ
«Ένα διδακτικό μοντέλο είναι απλώς ένα εργαλείο για να σκεφτούμε για τη διδασκαλία στην τάξη. Είναι μια ομάδα από έννοιες, προσεχτικά τακτοποιημένες, για να εξηγήσουμε τι κάνουν οι εκπαιδευτικοί και τι οι μαθητές / τριες μέσα στην τάξη, πώς αλληλεπιδρούν, πώς χρησιμοποιούν τα διδακτικά υλικά και πώς αυτές οι δραστηριότητες επηρεάζουν το τι οι μαθητές / τριες μαθαίνουν… Ένα μοντέλο θέτει προτεραιότητες ανάμεσα στις εννοιολογικές σχέσεις, προτείνει ποια πράγματα πάνε μαζί, τι θα θεωρηθεί πρώτο, τι δεύτερο, τι τρίτο κ.λπ., τι θα είναι για το προσκήνιο και τι για να υποβιβαστεί» (Flanders)

18 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ (Joyce, Weil, Showers, …)
Σύνταξη Αρχές Αντίδρασης Κοινωνικό Σύστημα Σύστημα Υποστήριξης

19 ΣYNΤΑΞΗ «Η σύνταξη περιγράφει το μοντέλο σαν μια ροή δράσεων. Εάν ο/η εκπαιδευτικός χρησιμοποιούσε το μοντέλο, πως θ’ άρχιζε; Τι θα έκανε πρώτο, δεύτερο, τρίτο; Η σύνταξη περιγράφεται με μια σειρά γεγονότων, που αποκαλούνται φάσεις. Κάθε μοντέλο έχει μια διακριτή ροή φάσεων…Μία σύγκριση των συντακτικών δομών των μοντέλων αναδεικνύει τις πρακτικές διαφορές που υπάρχουν μεταξύ τους», (Weil-Joyce, σελ. 5, 1978).

20 ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ «Οι αρχές αντίδρασης καθοδηγούν τις απαντήσεις του/της εκπαιδευτικού στο/στη μαθητή / τρια. Αυτές λένε στον/στην εκπαιδευτικό πώς να βλέπει το/τη μαθητή/ τρια και πώς να αντιδρά σε ότι αυτός/ή κάνει…Οι αρχές αντίδρασης παρέχουν στον/στην εκπαιδευτικό εμπειρικές μεθόδους με βάση τις οποίες «εναρμονίζονται» στους/στις μαθητές/τριες και επιλέγουν κατάλληλες απαντήσεις σ’ αυτά που οι μαθητές/ τριες κάνουν».

21 ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Αφορά τους ρόλους των μαθητών/τριών και εκπαιδευτικών, τις σχέσεις των ρόλων και τις μορφές κανονισμών που προωθούνται στην τάξη. Για παράδειγμα, σε ένα μοντέλο ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να διευκολύνει την ομαδική δραστηριότητα των μαθητών/τριών, σ’ ένα άλλο μοντέλο, ο/η εκπαιδευτικός μπορεί να είναι ο/η προσωπικός/ή σύμβουλος των μαθητών/τριών κ.λπ.

22 ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Το σύστημα υποστήριξης περιγράφει τις ειδικότερες ανάγκες ενός μοντέλου, όπως τις ειδικότερες δεξιότητες που χρειάζεται να έχει ο/η εκπαιδευτικός για την εφαρμογή του μοντέλου ή τις ιδιαίτερες τεχνικές ανάγκες που ενδεχομένως απαιτούνται (π.χ. αρκετά διδακτικά υλικά). Για παράδειγμα, ο/η εκπαιδευτικός που διεκπεραιώνει ένα μοντέλο «μη κατευθυνόμενο», απαιτείται να είναι ιδιαίτερα υπομονετικός και υποστηρικτικός,

23 ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΙΑΜΟΡΦΩΜΕΝΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΔΦΕ
Μεταφοράς της γνώσης (Transmission of knowledge) Ανακαλυπτικό (Discovery) Εποικοδομητικό (Constructivist) Διερεύνηση – (Inquiry)

24 Μοντέλο Μεταφοράς (Παραδοσιακό)
Θεωρία Μάθησης: Συμπεριφοριστική – Συσσω-ρευτική διαδικασία μεταβίβασης της γνώσης Μαθητής: Παθητικός Δέκτης, δεν έχει Αρχικές Ιδέες Δάσκαλος: Κάτοχος, Φορέας και αυτός που Εγκυροποιεί τη γνώση Φάσεις: Εξοικείωσης και Προβληματισμού, Εισαγωγής, Εφαρμογής και Αξιολόγησης της νέας γνώσης Γνώση: Πληροφοριακό ή και οργανωτικό επίπεδο – Μνήμης ή \και Επεξηγηματικής Κατανόησης Πείραμα: Επίδειξης - Επιβεβαίωσης νέας γνώσης

25 ΠΟΛΛΕΣ ΑΠΟΚΛΙΝΟΥΣΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ
Από τη απλή και «βαρετή» διάλεξη Ως την εξαιρετική επίδειξη (πειραμάτων, εικόνων, ταινιών, τρισδιάστατων αντικειμένων. ……. ) ή και την αφήγηση σε συνδυασμό με μυθοποίηση για τις μικρές ηλικίες

26 ΦΑΣΕΙΣ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ
α) Εξοικείωσης και προβληματισμού: Πρόκληση ενδιαφέροντος, για δραστηριοποίηση και συμμετοχή των μαθητών /τριών στη διδακτική διαδικασία - Γιατί βουλιάζει μια μικρή σιδερένια μπίλια και όχι ένα πλοίο πολλών τόνων; - Γιατί δεν σβήνουν όλα τα φώτα σπίτι μας όταν καεί μια λάμπα;

27 β) Εισαγωγή της νέας γνώσης: Εισαγωγή εννοιών, αρχών, φαινομένων με ορισμούς, τύπους παραδείγματα με στόχο την κατανόηση του επιστημονικού περιεχομένου · Εξηγούμε το φαινόμενο του βρασμού · Κατάταξη των σωμάτων στις τρεις ΦΚΥ: Στερεά, Υγρά, Αέρια · Εισαγωγή πίεσης με Ρ = F / S, Τύπος, Π.χ. τακούνι στιλέτο / αντικείμενα στην άμμο

28 γ) Εφαρμογή της γνώσης: Εφαρμογή της νέας γνώσης σε γνωστά φυσικά φαινόμενα και εφαρμογές της καθημερινής ζωής. Π.χ. ερμηνεία φαινομένων και τεχνολογικών εφαρμογών, λύση προβλημάτων …… ·      Γιατί όταν βράσει (κοχλάσει) το νερό το κατεβάζουμε από τη φωτιά; ·     Γιατί στον παγωμένο δρόμο φοράμε παπούτσια με «ανώμαλη» σόλα (τρακτερωτά); ·      Ερμηνεύστε τη λειτουργία του ηλεκτρικού (ή ηλιακού) θερμοσίφωνα.

29 δ) Αξιολόγηση της νέας γνώσης: Με ερωτήσεις, προβλήματα, ανάκληση γνώσεων …… ελέγχουμε αν κατανοήθηκε – αφομοιώθηκε η νέα γνώση. ·      Ταξινομείστε τα παρακάτω σώματα σε Στερεά / Υγρά / Αέρια ·      Ποια λάμπα φωτοβολεί περισσότερο;

30 ΑΡΧΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗΣ - επιβεβαίωση σωστών απαντήσεων Μάλιστα, …
-   επιβεβαίωση σωστών απαντήσεων      Μάλιστα, …    Πολύ ωραία … προχωρούμε -   αποδοκιμασία του λάθους   ·      Μάλιστα, … κάποιος /α άλλος /η; ·      Όχι … βέβαια …. Άλλος/η; ·      Κάτι μας λες … κι άλλος ….

31 2ο Μάθημα: Μοντέλο Μεταφοράς
Ονόματα φοιτητών /τριών: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Να γράψετε σχέδιο μαθήματος στηριγμένοι στο παραδοσιακό μοντέλο μεταφοράς της γνώσης για το σχήμα της γης, τις κινήσεις της και το φαινόμενο μέρας – νύχτας. Συγκεκριμένα: Να γράψετε α) τους στόχους του μαθήματος β) τα απαιτούμενα διδακτικά υλικά γ) την πορεία διδασκαλίας για ένα στόχο, δηλ. τις δραστηριότητες και τις ερωτήσεις της νηπιαγωγού προς τα νήπια και τις αναμενόμενες απαντήσεις των νηπίων

32 Videos https://www.youtube.com/watch?v=hWkKSkI3gkU

33 Σχέδιο Μαθήματος – Μοντέλο Μεταφοράς (Επίδειξη)
Σχέδιο Μαθήματος – Μοντέλο Μεταφοράς (Επίδειξη) Η ΓΗ ΜΑΣ (σχήμα, κινήσεις, φαινόμενο μέρας – νύχτας) ΣΤΟΧΟΙ 1) Να αντιληφθούν το σφαιρικό σχήμα της γης 2) Να μπορούν να περιγράψουν τη διπλή περιστροφή της γης 3) Να κατανοήσουν - ερμηνεύσουν το φαινόμενο της μέρας / νύχτας ΥΛΙΚΑ Γαιόραμα, Φωτογραφία γης από δορυφόρο, μπάλα.

34 Φάση Εξοικείωσης – προβληματισμού:
Ποιο είναι το σχήμα της γης; Πως το ξέρετε; Η γη μας κινείται ή είναι ακίνητη; Που το είδατε; Γιατί γίνεται νύχτα; Μπορείτε να μου περιγράψετε αυτό το «αντικείμενο»; (γαιόραμα). Φάση Εισαγωγής της νέας γνώσης: Δείχνω υδρόγειο στο γαιόραμα και φωτογραφία γης από δορυφόρο. Εξηγώ ότι βλέπω τη γη επίπεδη γιατί είναι πολύ μεγάλη, αν όμως ταξιδέψω με ένα διαστημόπλοιο θα δω ότι είναι στρογγυλή σαν μπάλα. Δείχνω πάλι στο γαιόραμα την περιστροφική κίνηση της γης. Εξηγώ ότι η γη κινείται γύρω από τη γη και όχι ο Ήλιος. Έχουμε αυτή την εντύπωση γιατί κινούμαστε μαζί με τη γη.Θυμίζω το χρόνο περιστροφής (24 ώρες) Εξηγώ στα παιδιά με τη βοήθεια του γαιοράματος ότι ο ήλιος φωτίζει κάθε στιγμή τη μισή γη, που έχει μέρα, ενώ η άλλη μισή έχει νύχτα. Με το πέρασμα της ώρας και λόγω της περιστροφής της γης καινούργια μέρη φωτίζονται από τον ήλιο, ενώ άλλα παύουν να φωτίζονται και τότε εκεί νυχτώνει.

35 Φάση Εφαρμογής και Αξιολόγησης της νέας γνώσης:
Βρίσκουμε την Ελλάδα πάνω στο γαιόραμα και τη φωτίζουμε. Ρωτάμε τα παιδιά: Αυτή την στιγμή (όπως τη φτιάξαμε) στην Ελλάδα μας έχουμε μέρα ή νύχτα. Δείξτε μου ένα σημείο – χώρα πάνω στην υδρόγειο που έχει νύχτα. Πως το βρήκατε; Που πρέπει να ψάξετε; Βρίσκω το σημείο και ονομάζω την περιοχή π.χ Αυστραλία ή Ειρηνικός Ωκεανός.

36 Διδακτικό Συμπέρασμα – Έλεγχος εναλλακτικών ιδεών
Διδακτικό Συμπέρασμα – Έλεγχος εναλλακτικών ιδεών Σε ένα άλλο Νηπιαγωγείο, τα παιδιά είπαν ότι γίνεται νύχτα γιατί ο Ήλιος πάει για ύπνο. Εσείς που μάθατε γιατί έχουμε μέρα ή νύχτα τι θα του λέγατε; Καθοδηγούμε τα παιδιά να περιγράφουν το φαινόμενο με όρους περιστροφής της γης και φωτισμού από τον Ήλιο. «Μέρα έχουμε γιατί μας φωτίζει ο Ήλιος. Με το πέρασμα της ώρας η γη περιστρέφεται και ο τόπος μας δεν φωτίζεται πια από τον Ήλιο. Τότε γίνεται νύχτα»

37 3ο ΜΑΘΗΜΑ Μοντέλο Ανακάλυψης

38 Ανακαλυπτικό Μοντέλο Η Ανακαλυπτική μέθοδος ενεργοποιεί τα παιδιά, βοηθά στην ανάπτυξη νοητικών δεξιοτήτων, και απαιτεί μικρή προετοιμασία. Η γνώση «ανακαλύπτεται» από τα παιδιά με κατάλληλες ερωτήσεις του δάσκαλου /ας. Η διδακτέα ύλη προωθείται από τις απαντήσεις μαθητών / τριών σε ερωτήσεις δάσκαλου / ας, οι οποίες υλοποιούν τους στόχους του μαθήματος. Στρατηγική: Η δημιουργία και ο έλεγχος των υποθέσεων.

39 Θεωρία Μάθησης: Γνωστική – Επεξεργασία Πληροφορίας στη γνωστική δομή των μαθητών
Μαθητής: Ενεργητικός συμμέτοχος, έχει Αρχικές Ιδέες, όμως αλλάζουν εύκολα με τη διδασκαλία Δάσκαλος: Διευκολυντής της Μάθησης – Εμψυχωτής της διαδικασίας Φάσεις: Εξοικείωσης και Προβληματισμού, Δημιουργίας και Ελέγχου Υποθέσεων, Εφαρμογής και Αξιολόγησης της νέας γνώσης Γνώση: Οργανωτικό, Αναλυτικό και Παραγωγικό Επίπεδο – Διερευνητικής κατανόησης Πείραμα: Επίδειξης (αντιστοιχεί στην ανακαλυπτική επίδειξη - α.ε.) ή και Ομαδοσυνεργατικό (αντιστοιχεί στην ανακαλυπτική ομαδική εργασία - α.ο.ε.)

40 ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Ανακαλυπτική Επίδειξη (αε)
Ανακαλυπτική Ομαδική Εργασία (αοε) «Η διδακτέα ύλη προωθείται από τις απαντήσεις μαθητών / τριών σε ερωτήσεις δάσκαλου / ας, οι οποίες υλοποιούν τους στόχους του μαθήματος»

41 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ
ανακαλύπτεται: * Ιδιότητες και ταξινομήσεις σωμάτων * Σχέσεις μεγεθών και φαινομένων * Εφαρμογές σχέσεων και αρχών * Εμπειρικοί νόμοι * Στοιχεία μεθοδολογίας δύσκολα ανακαλύπτεται: Έννοιες Ερμηνευτικά μοντέλα Μικρόκοσμος 

42 ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
·    Εργασία σε ομάδες  ·    Φύλλο εργασίας – Ερωτήσεις ·       Περιεχόμενο: Ø   Οικείο Ø   Ενδιαφέρον Ø   Ευνοεί Ψυχοκινητικούς στόχους Ø   Χαμηλό γνωστικό φορτίο ·   Ποιοι στόχοι υλοποιούνται στην Α.Ο.Ε.; - Όλο  ·   Πλεονεκτήματα και Περιορισμοί

43 ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Α.Ο.Ε.)
Διαφορές ανακαλυπτικής επίδειξης και ανακαλυπτικής ομαδικής εργασίας ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Α.Ο.Ε.) δασκαλοκεντρική - μετωπική μαθητοκεντρική - ομάδες δάσκαλος κυρίαρχος δάσκαλος διευκολυντής συμμετέχουν πολλοί μαθητές/τριες συμμετέχουν όλοι οι μαθητές/τριες χειρισμός διδακτικού υλικού από εκπαιδευτικό χειρισμός διδακτικού υλικού από μαθητές/τριες παραδοσιακή διαχείριση τάξης τάξη σε ομάδες γνωστικοί στόχοι (νοητικές δεξιότητες και ειδικοί γνωστικοί) ψυχοκινητικοί, συναισθηματικοί και γνωστικοί στόχοι

44 3ο Μάθημα: Ανακαλυπτικό Μοντέλο
3ο Μάθημα: Ανακαλυπτικό Μοντέλο Ονόματα φοιτητών /τριών: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Να γράψετε σχέδιο μαθήματος στηριγμένοι στο ανακαλυπτικό μοντέλο για την ταξινόμηση των σωμάτων στις τρεις καταστάσεις της ύλης: στερεά – υγρά - αέρια. Συγκεκριμένα: Να γράψετε α) τους στόχους του μαθήματος β) τα απαιτούμενα διδακτικά υλικά γ) την πορεία διδασκαλίας για ένα στόχο, δηλ. τις δραστηριότητες της νηπιαγωγού, τις ερωτήσεις της προς τα νήπια και τις αναμενόμενες απαντήσεις των νηπίων.

45 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – Η ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ 3 ΦΚΥ
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ – Η ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΣΤΙΣ 3 ΦΚΥ ΣΤΟΧΟΙ Τα νήπια: ) Να ασκηθούν στην ταξινόμηση σωμάτων στις τρεις φυσικές καταστάσεις της ύλης (φ.κ.υ.) 2) Να αναπτύξουν εμπειρικά κριτήρια για την ταξινόμηση των σωμάτων στις τρεις φ.κ.υ. ΥΛΙΚΑ: Τρεις σειρές υλικών ΣΤΕΡΕΩΝ, ΥΓΡΩΝ, ΑΕΡΙΩΝ ή και εικόνων τους, Π.χ. πέτρα, λάδι, καπνός (φωτιάς), πλαστελίνη, οινόπνευμα, κρεμοσάπουνο, ψωμί……

46 ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1η Φάση: Δημιουργία εξοικείωσης και προβληματισμού.  Ερωτήσεις: - Περιγράψτε τα υλικά που βλέπετε. - Μπορείτε να τα βάλετε σε ομάδες (κατηγορίες) έτσι ώστε να μοιάζουν μεταξύ τους; Αναμένεται να τα ομαδοποιήσουν με βάση φαινομενολογικά ή χρηστικά χαρακτηριστικά π.χ. μαλακά / σκληρά, τρώγονται / πίνονται Εναλλακτικά: Προτείνω «μύθο» που εμπλέκει στερεά, υγρά και αέρια σώματα και την ταξινόμησή τους π.χ. ομάδες ποδοσφαίρου, που παίζουν και νικούν ή χάνουν λόγω των ιδιοτήτων τους, βάσει των οποίων και κατατάσσονται.

47 2η Φάση (1ος Στόχος): Ερωτήσεις: - Αυτά τα υλικά που μου περιγράψατε μπορούμε να τα χωρίσουμε σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: Στερεά, Υγρά και Αέρια. Μπορείτε να μου πείτε ποια ανήκουν σε κάθε κατηγορία; (Τα παιδιά αιτιολογούν τις κατηγοριοποιήσεις τους, συζητούν μεταξύ τους και προτείνουν πιθανά διαφορετικές κατηγοριοποιήσεις). Ερώτηση προς φοιτητές / τριες: Γιατί δίνονται οι 3 κατηγορίες σ/υ/α και δεν επιδιώκεται η «ανακάλυψή» τους; 3η Φάση (2ος Στόχος): Ερωτήσεις: - Γιατί την πέτρα την είπατε στερεό και το λάδι υγρό, ή το οινόπνευμα υγρό και τον καπνό αέριο; Οδηγούμε τα παιδιά να ορίζουν ως στερεά τα υλικά που δεν αλλάζουν σχήμα, ως υγρά τα υλικά που κυλούν (ρέουν) και ως αέρια τα υλικά που συμπιέζονται

48 4η Φάση: Ανακεφαλαίωση - Αξιολόγηση
Ερωτήσεις: - Ομαδοποιείστε τα παρακάτω υλικά (άλλη ομάδα υλικών) - Εξηγήστε μου γιατί είπατε το ξύλο στερεό και το λάδι υγρό. (Τα παιδιά χρησιμοποιούν τη γνώση που εισηγήθηκε η νηπιαγωγός στο προηγούμενο στάδιο). Εναλλακτικά: Εξηγείστε μου τώρα γιατί η ομάδα των στερεών νίκησε τα υγρά, όπως είπαμε στο «παραμύθι» μας.

49 ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ
ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗΣ ΚΥΡΙΩΣ ΠΡΟΣ ΠΙΟ «ΑΝΟΙΧΤΗ ΕΡΕΥΝΑ» ΣΥΝΔΥΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΟ «ΓΡΑΨΙΜΟ» ΚΑΙ ΤΟ «ΔΙΑΒΑΣΜΑ» ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Ή ΚΑΙ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΕΊΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΑ ΓΙΑ ΝΗΠΙΑ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ – ΑΝΤΙΛΗΠΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΝΗΠΙΩΝ ΕΤΣΙ ΠΕΡΙΟΡΙΖΟΜΑΣΤΕ ΣΕ ΠΙΟ ΚΑΘΟΔΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ

50 Διερευνητική προσέγγιση
Η διερευνητική προσέγγιση φαίνεται να ενσωματώνει πολλά στοιχεία των προηγούμενων ρευμάτων Στόχος είναι η πολύπλευρη μύηση του μαθητή στο περιεχόμενο, τις διαδικασίες και τη φύση της επιστήμης, παρά η μάθηση κάποιων γεγονότων, εννοιών, νόμων κλπ.

51 Π.χ. Η μέθοδος πρόβλεψης και ελέγχουν μεταβλητών που επηρεάζουν ένα φαινόμενο. «Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πλεύση – βύθιση?» Η γνώση και η εφαρμογή μοντέλων. Π.χ. η εισαγωγή της πυκνότητας στο Δημοτικό μέσω του μοντέλου συνωστισμένου πλήθους (δες επόμενη διαφάνεια) Η μελέτη πηγών – αναζήτηση πληροφοριών και η συγγραφή σχετικής έκθεσης – ρεπόρτ. Η μέθοδος jigsaw (home and experts group)

52

53 Εποικοδομητικό Μοντέλο
4ο ΜΑΘΗΜΑ Εποικοδομητικό Μοντέλο

54 Εποικοδομητικό Μοντέλο
Οι μαθητές έρχονται στην τάξη με γνώσεις και εμπειρίες από το καθημερινό περιβάλλον Οι γνώσεις αυτές δημιουργούν αναπαραστάσεις για τις έννοιες και τα φαινόμενα των Φυσικών Επιστημών Οι αναπαραστάσεις αυτές επηρεάζουν ισχυρά τη διδασκαλία και καθοδηγούν τη μάθηση Άρα, σχεδιάζουμε διδασκαλίες λαμβάνοντας υπόψη τις αρχικές ιδέες των μαθητών (ι.μ.) μας

55 Θεωρία Μάθησης: Εποικοδομητική (Γνωστική) – Ο μαθητής «κατασκευάζει» τη γνώση του στη βάση των αρχικών ιδεών / εμπειριών του Μαθητής: Ενεργητικός συμμέτοχος, έχει Αρχικές Ιδέες, που επηρεάζουν τη διδασκαλία Δάσκαλος: Διευκολυντής της Μάθησης – Εμψυχωτής της διαδικασίας – Γνώστης Αρχικών ι.μ. Φάσεις: Ανάδειξης των ι.μ., Δοκιμασίας των ι.μ., Εισαγωγής και Εφαρμογής της νέας γνώσης, Μεταγνώσης Γνώση: Οργανωτικό, Αναλυτικό και Παραγωγικό Επίπεδο – και Μεταγνωστικό Πείραμα: Επίδειξης ή και Ομαδοσυνεργατικό – για τη δοκιμασία των ι.μ.

56 ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Προυπόθεση: Ø Ύπαρξη διαισθητικών εναλλακτικών ιδεών και επίδρασή τους στη διδασκαλία Μαθητής: Ø    Ενήμερος απόψεών του, καθώς και των συμμαθητών του Ø   Κατασκευάζει τη γνώση, Ø   Αναγνωρίζει την «ανωτερότητα» της νέας γνώσης Ø   Αναγνωρίζει την πορεία μάθησης Εκπαιδευτικός: Ø  Ανιχνεύει / βρίσκει τις ι.μ. και τις μοντελοποιεί Ø  Διευκολύνει τη μάθηση Ø  Εισάγει τη νέα γνώση, ως ευλογοφανή και παραγωγικότερη αρχικής Ø Επιδεικνύει διδακτικό υλικό ή οδηγεί τους Μ. να το κάνουν

57 Περιεχόμενο διδασκαλίας:
Ø  Επιλέγεται και μετασχηματίζεται διδακτικά Στρατηγικές στο εποικοδομητικό μοντέλο Γνωστικής σύγκρουσης Ενίσχυσης των ιδεών Αναλογίες και Μεταφορές Γεφύρωση

58 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΝΟΣ ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΤΙΚΟΥ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΜΟΝΤΕΛΟΥ
Φάσεις:   1)     Ανάδειξης των ιδεών μαθητών 2, 3)Δοκιμασίας των ιδεών και καταγραφής των αποτελεσμάτων της 4) Εισαγωγής του επιστημονικού προτύπου 5) Εφαρμογής του επιστημονικού προτύπου 6) Μεταγνωστική φάση

59

60 4ο Μάθημα: Εποικοδομητικό Μοντέλο
Ονόματα φοιτητών /τριών: ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Να γράψετε σχέδιο μαθήματος στηριγμένοι στο εποικοδομητικό μοντέλο για να διδάξετε στα νήπια ότι ένα σώμα που αποτελείται από μια ουσία πλέει ή βυθίζεται ανεξάρτητα από το μέγεθός του. Συγκεκριμένα: Να γράψετε α) τον / ους στόχους του μαθήματος β) τα απαιτούμενα διδακτικά υλικά γ) την πορεία διδασκαλίας για ένα στόχο (τον κυριώτερο), δηλ. τις δραστηριότητες της νηπιαγωγού, τις ερωτήσεις της προς τα νήπια και τις αναμενόμενες απαντήσεις των νηπίων.

61 ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η ΠΛΕΥΣΗ – ΒΥΘΙΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Η ΠΛΕΥΣΗ – ΒΥΘΙΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ Στόχοι 1)  Να μπορούν να παίρνουν αποφάσεις για την πλεύση ή βύθιση των σωμάτων με βάση το κριτήριο «βαρύτερο/ ελαφρύτερο για το μέγεθός του». 2) Να ανακαλύψουν (μάθουν) ότι ένα σώμα που αποτελείται από μια ουσία πλέει ή βυθίζεται ανεξάρτητα από το μέγεθός του. Τα υλικά Α) Λεκάνες με νερό Β) Τα παρακάτω σετ υλικών 1)  κερί, ξύλο, αλουμίνιο, πέτρα 2)   2 κεριά (κοντό - μακρύ) 2 κομμάτια αλουμινίου (κοντό - μακρύ) 3)  2 κομμάτια ξύλο (μεγάλου – μικρό όγκου), 2 πέτρες (μεγάλου – μικρό όγκου).  Γ) Απλός ζυγός με τάσια

62 1η Φάση: Ανάδειξη των αρχικών ιδεών (Εξοικείωση – προβληματισμός)
- Ζητάμε από τα νήπια να προβλέψουν ποια σώματα, από μια σειρά υλικών, πλέουν ή βυθίζονται.  2η και 3η Φάση: Δοκιμασία των ιδεών των νηπίων και καταγραφή των αποτελεσμάτων - Καθοδηγούμε τα νήπια να βυθίσουν τα σώματα του σετ Β1 (κερί, ξύλο, αλουμίνιο, πέτρα) και να παρατηρήσουν – ανακοινώσουν ποια βυθίζονται και ποια επιπλέουν - Καθοδηγούμε τα νήπια να συγκρίνουν με το χέρι τους και το ζυγό το βάρος ίσων όγκων κεριού (ξύλου) και μετάλλου (πέτρας) με αυτόν ίσου όγκου νερού. Τα οδηγούμε στο συμπέρασμα «το μέταλλο είναι βαρύτερο για το μέγεθός του από το νερό και αυτό από το κερί» 4η Φάση: Εισαγωγή του επιστημονικού προτύπου: «Τα σώματα που είναι βαρύτερα για το μέγεθός τους από το νερό βυθίζονται, ενώ τα ελαφρύτερα επιπλέουν»

63 4η Φάση: Δημιουργία γνωστικής σύγκρουσης:
 2η και 3η Φάση: Δοκιμασία των ιδεών των νηπίων και καταγραφή των αποτελεσμάτων Καθοδηγούμε τα νήπια να βυθίσουν τα σώματα του σετ Β2 [2 κεριά (κοντό - μακρύ) 2 κομμάτια αλουμινίου (κοντό - μακρύ)] και να παρατηρήσουν – ανακοινώσουν ποια βυθίζονται και ποια επιπλέουν. 4η Φάση: Δημιουργία γνωστικής σύγκρουσης: «Αρχικά λέγατε ότι π.χ. τα μακριά σώματα βυθίζονται, είδατε ότι ένα κομμάτι αλουμίνιο βυθίζεται είτε είναι μακρύ, είτε είναι κοντό». Επαναλαμβάνουμε και με τις άλλες κατηγορίες σωμάτων. «Τώρα τι λέτε, ήταν σωστή η πρόβλεψή σας;» Εισαγωγή του επιστημονικού προτύπου – Εξαγωγή συμπεράσματος: «Τα σώματα που αποτελούνται από την ίδια ουσία πλέουν ή βυθίζονται ανεξάρτητα αν είναι μακρύτερα ή κοντύτερα (βαρύτερα ή ελαφρύτερα.)». Επανάληψη των φάσεων 2, 3 και 4 για το Β3 σετ υλικών με αντίστοιχο συμπέρασμα.

64 5η Φάση: Εφαρμογή του επιστημονικού προτύπου: Τα ίδια με άλλο υγρό ή άλλο σετ υλικών
6η Φάση: Ανακεφαλαίωση – Αξιολόγηση – Μεταγνωστική Τι νομίζατε / λέγατε πριν και τι τώρα; Εναλλακτικά Πρόταση Δημιουργία μύθου με ήρωες – αντικείμενα που βυθίζονται ή επιπλέουν. Χρήση του μύθου εισαγωγικά (1η φάση) στην δημιουργία εξοικείωσης και προβληματισμού. Επαναφορά του μύθου στην εφαρμογή του επιστημονικού προτύπου (5η φάση).

65 ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ - ΑΝΑΚΑΛΥΨΗΣ (1960)
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ - ΑΝΑΚΑΛΥΨΗΣ (1960) ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ à      δάσκαλος μεταφορέας à      δάσκαλος διευκολυντής à      μαθητής Παθητικός δέκτης à      μαθητής ενεργό υποκείμενο μάθησης à      ποιο περιεχόμενο μεταφέρεται? ΟΛΟ à      ποιο περιεχόμενο ανακαλύπτεται? ΟΛΟ à      πείραμα : στοιχείο φυσικών επιστημών à      Πείραμα: άσκηση σε δεξιότητες (νοητικές και χειρωνακτικές) και στοιχείο φ.ε. à      διαισθητικές αντιλήψεις μαθητών ? tabula rasa à      διαισθητικές αντιλήψεις ? ναι, αλλά αλλάζουν με διδασκαλία

66 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΝΑΚΑΛΥΨΗΣ - ΕΠΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ (1980 - 1990)
δάσκαλος διευκολύνει εποικ/ση γνώσης μαθητής ενεργό υποκείμενο μάθησης αλλά και ενήμερος των ιδεών του Περιεχόμενο επιλεγμένο (ύπαρξη διαισθητικών αντιλήψεων) δάσκαλος διευκολύνει ανακάλυψη μαθητής ενεργό υποκείμενο μάθησης περιεχόμενο επιλεγμένο (ότι «υπάρχει»)

67 Πείραμα : στοιχείο Φυσικών Επιστημών και διδασκαλίας
διαισθητικές αντιλήψεις μαθητών ? αφετηρία διδασκαλίας γνώση και μεταγνώση Πείραμα: στοιχείο Φ. Ε. και άσκηση σε δεξιότητες (νοητικές και χειρωνακτικές) διαισθητικές αντιλήψεις μαθητών ? ναι, αλλά αλλάζουν με διδασκαλία (επιλογή) γνώση

68 Ανάλυση βιντεοσκοπημένης διδασκαλίας Νο 1.
5ο ΜΑΘΗΜΑ Ανάλυση βιντεοσκοπημένης διδασκαλίας Νο 1.

69 - Παρακολουθήστε προσεκτικά τη διδασκαλία Νο 1
- Παρακολουθήστε προσεκτικά τη διδασκαλία Νο Συζητήστε το στην ομάδα σας. - Γράψτε ποιο σχέδιο μαθήματος υλοποίησε η Νηπιαγωγός (Ν.) (ακολουθεί υπόδειγμα) και - απαντήστε τα παρακάτω ερωτήματα

70 Α) Γράψτε την περίληψη του περιεχομένου Φυσικής που διδάχθηκε Β) Γράψτε τους διδακτικούς στόχους που υλοποίησε η Ν. Γ) Γράψτε ποια υλικά (ή κατηγορίες υλικών) που χρησιμοποίησε η Ν. Δ) Περιγράψτε σύντομα πως υλοποίησε η Ν. ένα στόχο δηλ. ποιες ερωτήσεις υπέβαλε στα παιδιά, τι απάντησαν αυτά, τι φαίνεται να έμαθαν στη διάρκεια υλοποίησης αυτού του στόχου

71 Ερωτήσεις ανάλυσης της διδασκαλίας
Περιγράψτε σύντομα τη φάση εξοικείωσης Περιγράψτε σύντομα το διδακτικό μετασχηματισμό του περιεχομένου Αφήνει περιθώριο απάντησης στους μαθητές; Δώστε π.χ. Ρωτάει περισσότερους έστω και αν παίρνει την επιθυμητή απάντηση. Πως διορθώνει λανθασμένες απαντήσεις; Δώστε π.χ. Τι σημαίνει αυτός ο τρόπος διόρθωσης. Χαρακτηρίστε το επίπεδο συμμετοχής των παιδιών δίνοντας και ένα παράδειγμα.

72 Α) Γράψτε την περίληψη του περιεχομένου Φυσικής που διδάχθηκε: Η ταξινόμηση των υλικών στις 3 ΦΚΥ και τα κριτήρια κατάταξης – ιδιότητες αυτών Β) Γράψτε τους διδακτικούς στόχους που υλοποίησε η Ν. 1) Να ταξινομήσουν τα υλικά με βάση τις ιδιότητες – καθημερινά (μη επιστημονικά) χαρακτηριστικά 2) Να ανακαλύψουν ιδιότητες των 3 ΦΚΥ που να είναι καθημερινά (μη επιστημονικά) χαρακτηριστικά

73 Γ) Γράψτε ποια υλικά (ή κατηγορίες υλικών) που χρησιμοποίησε η Ν: 5-6 είδη καθημερινής χρήσης Στ / Υγ / Αε Δ) Περιγράψτε σύντομα πως υλοποίησε η Ν. ένα στόχο. Ερώτηση: Αυτό (μακαρόνια) με ποια το βάζεις; Γιατί; Απάντηση: με αυτά (στερεά) / είναι σκληρό Έμαθαν; Ναι αφού χρησιμοποίησαν σωστά κριτήρια, έστω και μερικής εφαρμογής

74 Μερικές παρατηρήσεις Μπορούν να ορίσουν – τιτλοδοτήσουν τις 3 φκυ;
Ποιο το γνωστικό επίπεδο των μαθητών; Ποιο το κλίμα μέσα στην τάξη; Ποιες οι σχέσεις μαθητών – δασκάλας; Τι θα αλλάζατε σ’ αυτή τη διδασκαλία; Τι αποκομίσατε απ’ αυτή τη διδασκαλία;

75 Ανάλυση βιντεοσκοπημένης διδασκαλίας Νο 2.
6ο ΜΑΘΗΜΑ Ανάλυση βιντεοσκοπημένης διδασκαλίας Νο 2.

76 - Παρακολουθήστε προσεκτικά τη διδασκαλία Νο 2
- Παρακολουθήστε προσεκτικά τη διδασκαλία Νο Συζητήστε το στην ομάδα σας. - Γράψτε ποιο σχέδιο μαθήματος υλοποίησε η Νηπιαγωγός (Ν.) (ακολουθεί υπόδειγμα) και - απαντήστε τα παρακάτω ερωτήματα

77 Α) Γράψτε την περίληψη του περιεχομένου Φυσικής που διδάχθηκε Β) Γράψτε τους διδακτικούς στόχους που υλοποίησε η Ν. Γ) Γράψτε ποια υλικά (ή κατηγορίες υλικών) που χρησιμοποίησε η Ν. Δ) Περιγράψτε σύντομα πως υλοποίησε η Ν. ένα στόχο δηλ. ποιες ερωτήσεις υπέβαλε στα παιδιά, τι απάντησαν αυτά, τι φαίνεται να έμαθαν στη διάρκεια υλοποίησης αυτού του στόχου

78 Ερωτήσεις ανάλυσης της διδασκαλίας
Περιγράψτε σύντομα τη φάση εξοικείωσης Υπήρξε διδακτικός μετασχηματισμός του περιεχομένου; Και ποιος; Αφήνει περιθώριο απάντησης στους μαθητές; Δώστε π.χ. Ρωτάει περισσότερους έστω και αν παίρνει την επιθυμητή απάντηση. Πως διορθώνει λανθασμένες απαντήσεις; Δώστε π.χ. Τι σημαίνει αυτός ο τρόπος διόρθωσης. Χαρακτηρίστε το επίπεδο συμμετοχής των παιδιών δίνοντας και ένα παράδειγμα.

79 Α) Γράψτε την περίληψη του περιεχομένου Φυσικής που διδάχθηκε: Μελέτη της πλεύσης – βύθισης στερεών σε υγρά. Τα σώματα π/β ανάλογα με το υλικό και όχι το μέγεθος (όγκος, σχήμα, βάρος) Β) Γράψτε τους διδακτικούς στόχους που υλοποίησε η Ν. 1) Να μάθουν ότι τα ομογενή σώματα πλέουν / βυθίζονται ανάλογα με το υλικό που είναι φτιαγμένα και όχι με το μέγεθός τους.

80 Γ) Γράψτε ποια υλικά (ή κατηγορίες υλικών) που χρησιμοποίησε η Ν: - 2 ζεύγη κύβων μικρός /μεγάλος και σίδερο / ξύλο και 2 ζεύγη κυλίνδρων κοντός / μακρύς και σίδερο / ξύλο Δ) Περιγράψτε σύντομα πως υλοποίησε η Ν. ένα στόχο. Ερώτηση: Αυτά (ξύλινοι κύβοι) πλέουν ή βυθίζονται? Απάντηση: ο μεγάλος ναι ο μικρός όχι Έμαθαν? Ναι αφού πρότειναν και τη μέθοδο επανάληψης σε άλλα υλικά

81 Μερικές παρατηρήσεις Ποιο το γνωστικό επίπεδο των μαθητών;
Ποιο το κλίμα μέσα στην τάξη; Ποιες οι σχέσεις μαθητών – δασκάλας; Τι θα αλλάζατε σ’ αυτή τη διδασκαλία; Τι αποκομίσατε απ’ αυτή τη διδασκαλία;

82 Λογισμικό για Πλεύση / βύθιση
Πηγή: Πλιάσα Σοφία Διπλωματική εργασία, ΠΤΝ-ΠΔΜ, Επίβλεψη: Καριώτογλου, Π. και Φαχαντίδης Ν.

83

84

85

86

87

88 5ο + 6ο Μάθημα: Σχεδιασμός διδασκαλίας με δυο μοντέλα
Περιγραφή:            Να σχεδιάσετε μια διδασκαλία για τους μαγνήτες (έλξη/άπωση, δυο πόλοι, μαγνητικά και μη υλικά, ισχύς, ...) που να απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής / πρωτοσχολικής ηλικίας. Να σχεδιάσετε ένα τουλάχιστον στόχο με βάση το ανακαλυπτικό διδακτικό μοντέλο και ένα με βάση το εποικοδομητικό. Στοιχεία της εργασίας: α) διδακτικά μετασχηματισμένο περιεχόμενο β) προ-απαιτούμενες γνώσεις - εναλλακτικές ιδέες μαθητών/τριών β) επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα (στόχοι) γ) διδακτικά υλικά - αιτιολόγησή τους δ) πορεία διδασκαλίας για τους δυο στόχους: ενέργειες νηπιαγωγού - μαθητών/τριών, ερωτήσεις, πιθανές απαντήσεις μαθητών/τριών ε) αξιολόγηση Μέγιστη έκταση δυο (2) σελίδες Παράδοση μόνο ηλεκτρονικά E-CLASS Μέγιστος αριθμός μελών ομάδας: 4

89 ΠΕΜΠΤΗ 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ
ΠΡΟΣΟΧΗ! ΠΕΜΠΤΗ 23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015 ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

90 7ο – 8ο ΜΑΘΗΜΑ Δύναμη – Αλληλεπιδράσεις
7ο – 8ο ΜΑΘΗΜΑ Δύναμη – Αλληλεπιδράσεις Η έννοια της δυναμικής αλληλεπίδρασης και ο 3ος Νόμος του Νεύτωνα Μια εποικοδομητική / καινοτομική προσέγγιση στη εισαγωγή της δύναμης ως το μέτρο της αλληλεπίδρασης δυο φυσικών οντοτήτων: μάζες, μαγνητικές ποσότητες, ηλεκτρικά φορτία

91 Να απαντήσετε στο ερωτηματολόγιο για την ύπαρξη, τη μορφή και το μέτρο των δυναμικών αλληλεπιδράσεων - Να υλοποιήσετε το λογισμικό των δυναμικών αλληλεπιδράσεων: «Newton-3» - Να κάνετε αυτοκριτική (μεταγνώση) των αρχικών απόψεών σας

92 Ποιο σώμα ασκεί δύναμη σε ποιο?
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΗ South North Ποιο σώμα ασκεί δύναμη σε ποιο? Μέτρα των δυνάμεων?

93 ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ S N N S

94 ΤΡΙΤΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
Όταν μια οντότητα Α επιδρά πάνω σε μια οντότητα Β με μια δύναμη F1, τότε και η οντότητα Β επιδρά στην Α με μια δύναμη F2. Η αλληλεπίδρασή τους έχει το ίδιο μέγεθος και μπορεί να είναι ελκτική ή απωστική. A B F F1 Νότιος Βόρειος Ο μαγνήτης A ασκεί στον B ελκτική δύναμη F1. Ο μαγνήτης Β ασκεί στον Α την ελκτική δύναμη F2. Οι F1 και F2 έχουν ίδια διεύθυνση και αντίθετη φορά, αλλά ίσα μέτρα. Το ίδιο ισχύει για μάζες ή για φορτία

95 ΤΡΙΤΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΝΕΥΤΩΝΑ
F = k m1 m2 / r2

96 Ποιος επιταχύνει τον πύραυλο;
Πώς περπατάμε; Το αέριο Η τριβή βοηθά στο βάδισμα 2 δυνάμεις – Ταυτόχρονα Εμφάνιση – Ασκούνται σε διαφορετικά σώματα

97 Ποιος επιταχύνει το ελικόπτερο;
Ποιος επιταχύνει το ελικόπτερο; Πώς άλλαξε η κινητική κατάσταση της κολυμβήτριας; Βάρκα Αέρας 2 δυνάμεις – Ταυτόχρονη Εμφάνιση – Ασκούνται σε διαφορετικά σώματα

98 Η έννοια της δύναμης Η δύναμη είναι μια αφηρημένη έννοια που επινόησαν οι φυσικοί για να προσεγγίσουν την αλληλεπίδραση των οντοτήτων της φύσης. Συγκεκριμένα, η δύναμη θεωρείται ως το μέτρο της αλληλεπίδρασης μεταξύ οντοτήτων, όπως: μαζών, φορτίων, μαγνητικών ποσοτήτων. Όταν δύο οντότητες αλληλεπιδρούν και βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους τότε ονομάζουμε τις δυνάμεις αλληλεπίδρασής τους δυνάμεις από απόσταση. Όταν δύο σώματα αλληλεπιδρούν και βρίσκονται σε απευθείας επαφή μεταξύ τους, τότε ονομάζουμε τις δυνάμεις αλληλεπίδρασής τους δυνάμεις επαφής.

99 9ο ΜΑΘΗΜΑ Κίνηση – 1ος και 2ος Νόμος Νewton
Ο 1ος Νόμος του Νεύτωνα – η αδράνεια Ο 2ος Νόμος του Νεύτωνα – ορισμός – τύπος παραδείγματα – ελεύθερη πτώση Ποιοτικά παραδείγματα κίνησης των σωμάτων Ιδέες μαθητών/τριών

100 ΕΡΩΤΗΣΗ Αφού η Γη ασκεί στο καρπούζι δύναμη ίση με τη δύναμη που ασκεί το καρπούζι στη Γη, γιατί δεν πέφτει η Γη στο καρπούζι και πέφτει το καρπούζι στη Γη;

101 1ος νόμος: «Διακήρυξη δικαιώματος των σωμάτων»
ΑΔΡΑΝΕΙΑ 1ος νόμος: «Διακήρυξη δικαιώματος των σωμάτων» Η αδράνεια ως «δικαίωμα» όλων των σωμάτων να κινούνται χωρίς να χρειάζονται τη βοήθεια κάποιας δύναμης

102 F = 0 v=σταθ. F=0 v=0 ΝΕΥΤΩΝΑΣ 1ος ΝΟΜΟΣ ΝΕΥΤΩΝΑ
Το σώμα κινείται σε ομοιόμορφη ευθύγραμμη κίνηση F = 0 Το σώμα δεν κινείται, ηρεμεί v=σταθ. F=0 v=0 1ος ΝΟΜΟΣ ΝΕΥΤΩΝΑ

103 Υδράργυρος - Θερμόμετρο
Χέρια – Σταγόνες Υδράργυρος - Θερμόμετρο Ζώνες ασφαλείας

104

105 Η σφαίρα πάει γρηγορότερα Η σφαίρα πάει όλο και πιο αργά
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ Τρίψτε καλά τα επίπεδα Η σφαίρα πάει γρηγορότερα Η σφαίρα πάει όλο και πιο αργά ?

106 Θα κινείται επ’ άπειρον
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ Θα κινείται επ’ άπειρον ? ΑΔΡΑΝΕΙΑ: ιδιότητα να κινούμαστε επ’ άπειρον χωρίς τη βοήθεια κανενός

107 Παρουσία δύναμης για να κινηθεί ένα σώμα Αριστοτέλης
Απουσία δύναμης για να διατηρηθεί η κίνηση Γαλιλαίος

108 Τι κίνηση θα κάνει το καρπούζι κοντά στην επιφάνεια της Γης;
ΕΙΔΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΒΑΡΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ Τι κίνηση θα κάνει το καρπούζι κοντά στην επιφάνεια της Γης; F m Επιταχυνόμενη α = F = m α B = m g W = m g

109 ΕΙΔΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ: Βαρυτική
Τι κίνηση θα κάνει το μήλο, το κέρμα, το φτερό; Βαρύτητα Αντίσταση του αέρα Ακριβώς την ίδια Επιταχυνόμενη

110 ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΚΙΝΕΙΤΑΙ ΈΝΑ ΣΩΜΑ;

111 Φυσική κίνηση: Φύση του Σώματος
ΚΙΝΗΣΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 350π.Χ. Ποιο είναι το κινούν; Φυσική κίνηση: Φύση του Σώματος Κάθε σώμα έχει την τάση να κινείται προς τη φυσική του θέση, π.χ. ο πηλός προς τη γη, το φτερό κάπου μεταξύ αέρα και γης

112 Η ταχύτητα ενός σώματος ανάλογη του βάρους του
ΦΥΣΙΚΟΣ ΤΟΠΟΣ; Γη Νερό Αέρας Φωτιά φτερό: μίγμα αέρος – γης (κυρίως) πηλός: μίγμα νερού – γης (κυρίως) καπνός: μίγμα πυρός – αέρα (κυρίως) Η ταχύτητα ενός σώματος ανάλογη του βάρους του Ευθύγραμμη – πάνω/κάτω Κυκλική – Ουράνια σώματα

113 Ποιο είναι το κινούν; Οφείλεται σε δυνάμεις
ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΕΝΗ Ή ΒΙΑΙΗ ΚΙΝΗΣΗ Ποιο είναι το κινούν; Οφείλεται σε δυνάμεις Ο αέρας τρέχει να προλάβει το κενό Η χορδή ασκεί δύναμη στο βέλος και το κινεί

114 ΚΙΝΗΣΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ 350π.Χ. Ποιο είναι το κινούν; Φυσική κίνηση Εξαναγκασμένη κίνηση Δύναμη

115 ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ 1600μ.Χ. Πώς πέφτουμε; Σώματα διαφορετικού βάρους όταν ξεκινούν ταυτόχρονα φτάνουν ταυτόχρονα στο έδαφος

116 Η κίνηση συναντά πάντα αντίσταση από κάποιο μέσο, π.χ. αέρας, νερό
ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ 1600μ.Χ. Πώς πέφτουμε; Η κίνηση συναντά πάντα αντίσταση από κάποιο μέσο, π.χ. αέρας, νερό

117 Το σώμα κινείται όλο και πιο γρήγορα Το σώμα κινείται όλο και πιο αργά
ΝΕΥΤΩΝΑΣ Έννοια δύναμης Αιτία της αλλαγής της κινητικής κατάστασης Ένα σώμα για να αλλάξει την κινητική του κατάσταση χρειάζεται πάνω του να ασκηθεί δύναμη Το σώμα κινείται όλο και πιο γρήγορα ΔΥΝΑΜΗ Το σώμα κινείται όλο και πιο αργά

118 Πόση απόσταση; Σε πόσο χρόνο; Ταχύτητα
Η Ταχύτητα αυξάνεται Η Ταχύτητα μειώνεται Ταχύτητα Σταθερή Δεν ασκείται δύναμη Ασκείται Δύναμη (+) Ασκείται Δύναμη (–)

119 Απουσία δύναμης για να διατηρηθεί η κίνηση
ΝΕΥΤΩΝΑΣ 1700μ.Χ. Γαλιλαίος Απουσία δύναμης για να διατηρηθεί η κίνηση Πότε δεν διατηρείται η κίνηση; Όταν ασκείται δύναμη πάνω στο σώμα

120 Πόσα γρήγορα? Επιτάχυνση
Η Ταχύτητα αυξάνεται Η Ταχύτητα μειώνεται έννοια Ασκείται δύναμη

121 ΔΥΝΑΜΗ F α αιτία αποτέλεσμα
ΝΕΥΤΩΝΑΣ Το σώμα επιταχύνεται ΔΥΝΑΜΗ Το σώμα επιβραδύνεται F α αιτία αποτέλεσμα 2ος ΝΟΜΟΣ ΝΕΥΤΩΝΑ

122 Ποιο σώμα θα επιταχυνθεί περισσότερο και πόσο;
ΝΕΥΤΩΝΑΣ α F Ίδια Μάζα 2α 2F Ποιο σώμα θα επιταχυνθεί περισσότερο και πόσο;

123 Ποιο σώμα θα επιταχυνθεί περισσότερο και πόσο;
ΝΕΥΤΩΝΑΣ 10m F m F α 10α Ποιο σώμα θα επιταχυνθεί περισσότερο και πόσο;

124 Αντιστρόφως ανάλογη της μάζας
F α 10m m 2F 2α α 10α Ανάλογη της δύναμης Επιτάχυνση Αντιστρόφως ανάλογη της μάζας

125 Δύναμη Επιτάχυνση = Μάζα
ΝΕΥΤΩΝΑΣ Η επιτάχυνση ενός σώματος είναι ανάλογη της ολικής δύναμης που δρα στο σώμα, & αντιστρόφως ανάλογη της μάζας του σώματος Δύναμη Επιτάχυνση = Μάζα

126 ΤΡΙΒΗ Δύναμη που αντιστέκεται στην κίνηση 2 επιφανειών που βρίσκονται σε επαφή, όταν η μία κινείται ή τείνει να κινηθεί σε σχέση με την άλλη Το ποδήλατο φρενάρει όταν το υλικό τριβής τρίβεται στη μεταλλική στεφάνη (ζάντα) του τροχού

127 ΤΡΙΒΗ

128 ΤΡΙΒΗ ΣΤΑ ΡΕΥΣΤΑ (αντίσταση)
Εξαρτάται από: Φύση του ρευστού π.χ. στο νερό μεγαλύτερη από τον αέρα Την ταχύτητα, εμβαδόν επιφάνειας Σχήμα αντικειμένου (ατρακτοειδές ή αεροδυναμικό)

129 1ος νόμος: «Διακήρυξη δικαιώματος των σωμάτων»
Η αδράνεια ως «δικαίωμα» όλων των σωμάτων να κινούνται χωρίς να χρειάζονται τη βοήθεια κάποιας δύναμης 2ος νόμος: «Έμφυτη δυσφορία» Η αδράνεια ως «δυσφορία» κάθε σώματος στις μεταβολές της ταχύτητάς του. Ποσοτικό πρόσωπο 3ος νόμος: αμοιβαιότητα αλληλεπιδράσεων Ισότητα μέτρων Έλξη – Έλξη Άπωση - Άπωση

130 Ιδέες για τις δυνάμεις τα άψυχα σώματα δεν μπορούν να ασκήσουν δύναμη, π.χ μια πέτρα ή μια καρέκλα πάνω σ’ ένα ακίνητο σώμα δεν μπορούν να ασκούνται δυνάμεις, π.χ. σ’ ένα βιβλίο η δυναμική αλληλεπίδραση δεν είναι δυνατόν να αναπτυχθεί μεταξύ σωμάτων που βρίσκονται σε απόσταση τόσο τα «γήινα» όσο και τα ουράνια σώματα δεν μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τη βαρυτική δύναμη Η αιτία της αντίδρασης, π.χ. Η αντίδραση από το τραπέζι προέρχεται από τον αέρα ή παθητική αντίδραση τοποθετούν το διάνυσμα της δύναμης πάνω στο σώμα που ασκεί τη δύναμη η δράση και η αντίδραση δεν έχουν ίσα μέτρα

131 10ο ΜΑΘΗΜΑ Πλανητικό Σύστημα Σχήμα και κινήσεις γης Νόμοι Κέπλερ
Φαινόμενο Μέρας / Νύχτας Διδακτικές προτάσεις για σχήμα γης, μέρα / νύχτα Ιδέες μαθητών για: Το Σχήμα της γης Το Φαινόμενο Μέρας / Νύχτας

132 Ονόματα φοιτητών /τριών:
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ (ΦΛΩΡΙΝΑ) Έννοιες Φυσικών Επιστημών ΙΙ και Διδασκαλία Οι νοητικές αναπαραστάσεις παιδιών για το φαινόμενο μέρας – νύχτας   ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ονόματα φοιτητών /τριών: Ερωτήσεις 1) Εξηγείστε το φαινόμενο μέρας – νύχτας. 2) Τα νήπια δυσκολεύονται να κατανοήσουν το φαινόμενο Μέρας – Νύχτας. Πως θα τους το εξηγούσατε – δείχνατε.

133 Α Δ Β Γ

134 3) Αν ο διπλανός κύκλος παριστάνει τη γήινη Σφαίρα:
Α) Να τοποθετήσετε στα Α και Β ένα παιδάκι, ώστε να στέκεται Β) Στο Γ να τοποθετήσετε ένα μπουκάλι με Νερό, ως τη μέση. Γ) Στο Δ αφήνουμε μια πέτρα. Να σχεδιάσετε την τροχιά της  4) Πόσο δύσκολο ήταν να μετακινηθεί η ανθρωπότητα από το γεωκεντρικό στο ηλιοκεντρικό σύστημα; 5) Περιγράψτε σύντομα τον τρόπο που ο Ερατοσθένης υπολόγισε τη διάμετρο της γης. 6) Πως θα μπορούσατε να αξιοποιήσετε διδακτικά το βίντεο «Δυνάμεις του Δέκα» στο Νηπιαγωγείο; Και με ποιους στόχους;

135

136 Η ΓΗ ΩΣ ΟΥΡΑΝΙΟ ΣΩΜΑ Η γη είναι σφαιρική, περιστρέφεται γύρω από τον άξονά της με περίοδο 24 ωρών και γύρω από τον ήλιο με περίοδο ενός έτους. Η περιστροφή περί τον άξονά της δημιουργεί το φαινόμενο της μέρας / νύχτας. Η κλίση του άξονα περιστροφής της γης ως προς το επίπεδο περιφοράς γύρω από τον ήλιο, δημιουργεί το φαινόμενο των εποχών. Ασκεί βαρυτική δύναμη σε κάθε σώμα μέσα στο πεδίο της, το βάρος του σώματος, εξ’ αιτίας της οποίας πέφτουν τα σώματα στην επιφάνειά της.

137 Γύρω από τη γη υπάρχει ατμόσφαιρα η οποία συγκρατείται λόγω της βαρύτητας, χωρίς να συνδέεται με άλλο τρόπο με αυτή. Η βαρύτητα είναι παγκόσμια ιδιότητα των ουράνιων σωμάτων. Οποιαδήποτε σώματα έλκονται με βαρυτική δύναμη που εξαρτάται από τις μάζες των αλληλεπιδρώντων σωμάτων και είναι αντίστροφα ανάλογη με το τετράγωνο της μεταξύ τους απόστασης. Όταν η βαρυτική δύναμη ασκείται κάθετα στην κίνηση των ουράνιων σωμάτων δρα ως κεντρομόλος δύναμη που τα κρατά σε κυκλική τροχιά

138 Νόμοι του Κέπλερ 1ος Νόμος: Η τροχιά των πλανητών είναι ελλειπτική με τον Ήλιο να βρίσκεται στη μία εστία της έλλειψης. 2ος Νόμος: Η ακτίνα που ενώνει τον Ήλιο και τον κάθε πλανήτη διαγράφει σε ίσους χρόνους ίσα εμβαδά. 3ος Νόμος: Το τετράγωνο της περιόδου περιφοράς του κάθε πλανήτη είναι ανάλογο με τον κύβο του μήκους του μεγάλου ημιάξονα της έλλειψης που διαγράφει.

139

140 Ο μέχρι σήμερα πιο αποδεκτός κατάλογος πλανητών αποτελείται από τους 8 παρακάτω πλανήτες σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, όπως φαίνονται στο διπλανό σχήμα: 1. Ερμής 2, Αφροδίτη 3. Γη 4. Άρης 5. Δίας 6. Κρόνος 7. Ουρανός 8. Ποσειδώνας

141 Powers of ten από το Ανθρώπινο στο Συμπαντικό και από εκεί στα Ενδότερα της ύλης

142 Διερεύνηση των σχετικών απόψεων Βασικά ερωτήματα συνέντευξης
·     Ποιο είναι το σχήμα της γης?  ·     Πως ξέρεις ότι η γη είναι στρογγυλή ? ·     Με ποιο τρόπο πρέπει να κοιτάξουμε προκειμένου να δούμε τη γη ? Υδρόγειος και φυλλάδιο με εικόνες Προβλήματα          1ο Νερό σε μπουκάλι          2ο Πτώση πέτρας 3ο Κατεύθυνση πτώσης αντικειμένων σε

143

144

145

146

147

148

149

150 Γνωστικές δυσκολίες για την επιστημονική αντίληψη της γης
Παιδικός εγωκεντρισμός (Piaget) / εγωκεντρικό σύστημα αναφοράς  ευνοεί τις αντιλήψεις για ... *        επίπεδη γη *        οριζόντιος ουρανός  *        διάστημα με πυθμένα

151 Οι ιδέες των παιδιών για σχήμα γης / πάνω – κάτω / βαρύτητα
Οι ιδέες των παιδιών για σχήμα γης / πάνω – κάτω / βαρύτητα 1η Είναι επίπεδη και όχι στρογγυλή σαν μπάλα 2η Είναι σαν μπάλα με δυο ημισφαίρια, το κάτω στερεό από χώμα και πέτρες, το πάνω είναι ο ουρανός 3η Είναι σφαιρική, στερεή γη, με άπειρο διάστημα, πάνω / κάτω απόλυτο και όχι ως προς τη γη 4η Είναι σφαιρική, στερεή γη, άπειρο διάστημα, πάνω / κάτω ως προς τη γη, αλλά όχι με αναφορά στο κέντρο της 5η Σφαιρικός πλανήτης, που περιβάλλεται από διάστημα, με τα αντικείμενα να πέφτουν προς το κέντρο του

152 ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΝΗΠΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΜΕΡΑΣ – ΝΥΧΤΑΣ
-  Σε έρευνα με παιδιά 5 – 6 ετών για το σχήμα και την περιστροφή της γης, καθώς και για το φαινόμενο Μέρας – Νύχτας βρέθηκε ότι: Α) Τα μισά περίπου παιδιά αναγνωρίζουν το σφαιρικό σχήμα γης  Β) Όλα σχεδόν τα παιδιά δίνουν ανεπαρκείς απαντήσεις για τα άλλα δυο φαινόμενα. Διδακτική Πρόταση Χρήση της υδρόγειας σφαίρας σε συνδυασμό με μεγάλο κίτρινο φωτιστικό (Ηλιος). – Κατάλληλη συζήτηση.

153 11ο ΜΑΘΗΜΑ Το Φως ως οντότητα Η ανάκλαση και η διάθλαση Η Σκιά
Τα Χρώματα Πειράματα για τη δημιουργία σκιάς Πειράματα με τα χρώματα Οι ιδέες των μαθητών / νηπίων για Φως και τη Σκιά και

154 ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1) Τι είναι για σας το φως; α) ηλεκτρομαγνητική ενέργεια – κύμα β) το αίτιο που μας επιτρέπει να βλέπουμε γ) μια οντότητα που ταξιδεύει στο χώρο δ) ότι βγαίνει από τις φωτεινές πηγές. Τι από τα παραπάνω ή και πέραν τούτων θα προτείνατε για «διδασκαλία» στα νήπια; 2) Προβλέψτε και αιτιολογήστε τη σωστή σκιά της πάπιας, στο φύλλο που ακολουθεί ή στη διαφάνεια που θα σας επιδειχτεί. ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ - ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Α

155

156 ΤΟ ΦΩΣ (Φυσική)     Είναι μια οντότητα που διαδίδεται στο χώρο, προερχόμενη από μια πηγή Διαδίδεται ευθύγραμμα Η ταχύτητά του είναι πεπερασμένη      Όταν συναντά ύλη ανακλάται, διαθλάται, απορροφάται μερικά ή ολικά, ανάλογα με τις συνθήκες Το λευκό φως είναι σύνθετο, αποτελούμενο από πολλές συχνότητες, που αντιστοιχούν σε διάφορα χρώματα, και μπορεί να αναλυθεί σ’ αυτά.

157 ΦΩΣ Ηλεκτρομαγνητικό κύμα που μεταφέρει ενέργεια
ΈΝΑ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΟΣΤΟ ΤΟΥ 1% ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ Ηλεκτρομαγνητικό κύμα που μεταφέρει ενέργεια Εκπέμπεται από ταλαντούμενα ηλεκτρόνια

158 Το ταξίδι του φωτός μέσα στα διαφανή υλικά
Διαφανή υλικά Επιτρέπουν τη διέλευση του φωτός σε ευθεία γραμμή

159 Βιβλία, Τραπέζια, Άνθρωποι, Ξύλο, Λαμαρίνα, Χαρτόνι Αδιαφανή Υλικά: Το φως δεν τα διαπερνά
Ομίχλη, Καπνός, Ριζόχαρτο Ημιδιαφανή Υλικά: Ένα μέρος του φωτός τα διαπερνά

160 Γιατί τα μέταλλα είναι αδιαφανή;
Τα ελεύθερα e θέτονται σε ταλάντωση Τα ταλαντούμενα e εκπέμπουν τα «δικά τους» κύματα φωτός

161 ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ Καθρέπτης, Ήρεμη Επιφάνεια νερού…
Προσπίπτει και επιστρέφει στο μέσο από το οποίο προήλθε Νόμος της Ανάκλασης

162 ΔΙΑΧΥΣΗ Τραχιές επιφάνειες, Βιβλία, Λευκό Χαρτί, Έδαφος..
Προσπίπτει και επιστρέφει στο μέσο από το οποίο προήλθε Κατοπτρική Ανάκλαση Διάχυτη Ανάκλαση

163 Το χρώμα των αδιαφανών σωμάτων;
Προσπίπτον Φως Ανακλάται Απορροφάται Βλέπουμε αυτό που ανακλάται Λευκό Φως Τα ρούχα της Κοκκινοσκουφίτσας Ένα μήλο Διαχέουν επιλεκτικά την κόκκινη ακτινοβολία Απορροφούν τις υπόλοιπες

164 ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΜΗΛΟ Λευκό Φως: Διαχέει την κόκκινη ακτινοβολία- Απορροφά όλες τις υπόλοιπες Κόκκινο Φως: Διαχέει την κόκκινη ακτινοβολία Γαλάζιο Φως: Απορροφά όλες τις ακτινοβολίες-Μαύρο

165 Tι συμβαίνει με τη σελίδα του βιβλίου; Τα ηλεκτρόνια πάλλονται
Εκπέμπουν φως Τα e δονούνται σε όλες τις συχνότητες του ορατού Φωτίζεται με λευκό φως Παρουσιάζεται λευκή

166 Με το μελάνι τι συμβαίνει;
Απορροφά σχεδόν όλες τις συχνότητες Ελάχιστη ποσότητα ανακλάται Ποικίλες δονήσεις των e ποικίλες περιοχές συχνοτήτων εκπομπή διαφόρων χρωμάτων

167 Υπάρχει τρόπος να παρατηρήσουμε με γυμνό μάτι ένα αντικείμενο που δεν το ….βλέπουμε;
Αλλαγή Πορείας του Φωτός όταν περνά από το ένα υλικό στο άλλο Διάθλαση

168 ΔΙΑΘΛΑΣΗ Το φως αλλάζει πορεία όταν:
Περνά από τον αέρα στο νερό, γυαλί… Περνά από το νερό, γυαλί στον αέρα

169 ΔΙΑΘΛΑΣΗ Ι. Όταν αυξάνεται η γωνία πρόσπτωσης,
αυξάνεται η γωνία διάθλασης ΙΙ. Όχι εκτροπή, όταν πέφτει κάθετα η δέσμη φωτός ΙΙΙ. Μετά τις 2 διαθλάσεις, το φως συνεχίζει να κινείται παράλληλα προς την αρχική του κατεύθυνση

170 Γιατί δεν μπορούμε να πιάσουμε το ψάρι;

171 Το σπασμένο μολύβι….

172 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΚΙΑΣ Η ΣΚΙΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊΤΑΙ ΌΤΑΝ ΈΝΑ ΑΔΙΑΦΑΝΕΣ ΣΩΜΑ ΒΡΕΘΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΜΙΑΣ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΔΕΣΜΗΣ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗ ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

173 Οι ιδέες των μαθητών / νηπίων για το Φως και τη Σκιά, τα Χρώματα
Οι ιδέες των μαθητών / νηπίων για το Φως και τη Σκιά, τα Χρώματα

174 ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ
Η όραση ενεργητική διαδικασία Ενεργητική διαδικασία Εμπλοκή φωτός 2 συνδέσεις προς το αντικείμενο

175 ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ
Που υπάρχει φως από το φακό; Στο χώρο μεταξύ φακού-τοίχου Στον τοίχο Στο φακό

176 ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΝΗΠΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΚΙΕΣ
Το φως εντοπίζεται στις φωτεινές πηγές ή στις μεγάλης έντασης φωτεινές κηλίδες, αλλά δεν κατανοείται ως οντότητα ανεξάρτητη της φωτεινής πηγής και των αποτελεσμάτων που προκαλεί. Ενώ φαίνεται ότι τα παιδιά μπορούν να αναγνωρίσουν τη σωστή σκιά σώματος, δεν γνωρίζουν το μηχανισμό σχηματισμού (ευθύγραμμη διάδοση – αδιαφανή σώματα).  Μια έρευνα για τις αντιλήψεις των παιδιών για τις σκιές (διαφάνειες)

177 ΤΟ ΦΩΣ (μαθητές/ τριες)
ΤΟ ΦΩΣ (μαθητές/ τριες)   ·   Ταυτίζεται με την πηγή ή το αποτέλεσμα / κατάσταση ·   Το σκοτάδι εμφανίζεται να παίζει σημαντικό ρόλο στις αντιλήψεις των παιδιών ·   Περιβάλλον φως, διακρίνεται σε «απευθείας» και σε φως της μέρας ·   Αναγνωρίζεται η ευθύγραμμη διάδοση ·   Δεν αναγνωρίζεται χρόνος διάδοσης, ιδιαίτερα σε μικρές αποστάσεις ·   Δεν αντιλαμβάνονται την ανάκλαση από καθρέφτη, πόσο μάλλον από άλλα αντικείμενα (αναγνωρίζουν όμως ότι οφείλεται στον καθρέφτη)

178 ·   Δεν αντιλαμβάνονται την διάθλαση ως αλληλεπίδραση νερού - φωτός - αντικειμένου, αλλά την αποδίδουν μεμονωμένα σε ένα από αυτά. ·   Δεν αντιλαμβάνονται την έννοια του σύνθετου φωτός (π.χ. λευκό), ενώ θεωρούν το χρώμα εσωτερική ιδιότητα της ύλης ·   Πως βλέπουμε: *  λουτρό φωτός *  πηγή - αντικείμενο *  από πηγή και μάτι σε αντικείμενο *  πηγή - αντικείμενο - μάτι (επιστ.)

179

180 Συμπέρασμα Η έννοια της αλληλεπίδρασης φωτός - ύλης είναι απούσα ή υποβαθμισμένη στις αντιλήψεις των παιδιών και αυτό τους δυσκολεύει να ερμηνεύσουν την εμφάνιση πολλών φαινομένων.

181 ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Το φως ως οντότητα: Προαπαιτούμενο της διδασκαλίας για όραση και αλληλεπίδραση φωτός - ύλης Ευθύγραμμη διάδοση: ως ερμηνεία για το σχηματισμό σκιών Ανάκλαση του φωτός: Προαπαιτούμενο της διδασκαλίας, για την κατανόηση σχηματισμού ειδώλων Αλληλεπίδραση: Γενικότερη έννοια της Φυσικής, μεγάλης εμβέλειας και σημασίας, απαραίτητη για την κατανόηση και ερμηνεία πολλών φαινομένων. Πρέπει να επισημαίνεται με κάθε τρόπο και ευκαιρία.

182 12ο και 13ο ΜΑΘΗΜΑ Μαγνητισμός – Ηλεκτρομαγνήτης – Ιδέες μαθητών/τριων
Ηλεκτροστατική - Πειράματα στατικού ηλεκτρισμού: Στυλό – χαρτάκι Απλό ηλεκτρικό κύκλωμα Λάμπες σε σειρά και Παράλληλα Μπαταρίες σε σειρά και Παράλληλα Νόμος του Ωμ Ηλεκτροκινητήρας – Ηλεκτρογεννήτρια Ηλεκτρική Ενέργεια Μεταφορά – Ταινία

183 Πώς δουλεύει η Πυξίδα; Βόρειος Γεωγραφικός κοντά στο Νότιο Μαγνητικό Πόλο Οι άξονες δεν συμπίπτουν Απέχουν περίπου 1750Κm Βόρειος Πόλος της Πυξίδας: δείχνει προς το βορρά Νότιος Πόλος της Πυξίδας: δείχνει προς το Νότο

184 ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ-ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ
Μαγνητική Δύναμη: Ασκείται από απόσταση Μαγνητικό Πεδίο: Χώρος στον οποίο δρουν οι μαγνητικές δυνάμεις Βέλη: παριστάνουν την κατεύθυνση προς την οποία κινείται ένας βόρειος πόλος Πυκνότερες Γραμμές: Μεγαλύτερες Δυνάμεις

185 ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΜΑΓΝΗΤΕΣ;
Σιδηρομαγνητικά Υλικά ατσαλόκαρφο βελόνα σιδερένιος συνδετήρας ψαλίδι κατσαβίδι Μαγνητίζονται με τριβή Αλουμίνιο Χαλκός Κράματά τους Δεν Μαγνητίζονται Χάλυβας: Δύσκολα μαγνητίζεται/απομαγνητίζεται «καλά» μαχαιροπίρουνα & υποβρύχια από αμαγνήτιστο χάλυβα

186 ΜΑΓΝΗΤΗΣ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ;
Πείραμα σύρμα-μπαταρία- μαγνητική πυξίδα Καρφίτσες Το σωληνοειδές συμπεριφέρεται ως μαγνήτης ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΗΣ προσωρινός μαγνήτης

187 ΜΑΓΝΗΤΗΣ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ;
Ισχυρότερος Ηλεκτρομαγνήτης Παρουσία Πυρήνα: σιδερένιο καρφί

188 ΜΑΓΝΗΤΗΣ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ
Πλεονέκτημα: χωρίς ρεύμα χάνει τη μαγνήτισή του Άρα, απελευθερώνονται τα αντικείμενα

189 ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΙΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΜΑΓΝΗΤΕΣ;
μετά πριν Η ομοιόμορφη ευθυγράμμιση των μικρών μαγνητών μετατρέπεται σε πλήρη αταξία

190 Ο ΜΑΓΝΗΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ταινία: επίστρωση μαγνητικού υλικού - τυχαία προσανατολισμένοι «Κεφαλή Εγγραφής»: μαγνητίζει τους μικρούς μαγνήτες

191 ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Μαγνητισμός Βαρύτητα
1. Η βαρύτητα θεωρείται ως μια μαγνητική δύναμη που τραβάει τα αντικείμενα προς τη Γη 2. Θεωρούν το μαγνητισμό ως ένα είδος βαρύτητας 3. Για να δράσει ένας μαγνήτης απαραίτητη η ύπαρξη του αέρα

192 ? Μαγνητισμός Ηλεκτρισμός
Ένα σύρμα που μεταφέρει ρεύμα εκτρέπει μια πυξίδα Ένας μαγνήτης εκτρέπει ένα σύρμα; Πώς να χαλιναγωγήσουμε αυτή τη δύναμη; Ναι!!! Ηλεκτρομαγνητικοί Κινητήρες

193 Ασκούνται αντίθετες δυνάμεις – Περιστροφή του σύρματος
ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑΣ Ασκούνται αντίθετες δυνάμεις – Περιστροφή του σύρματος

194 Μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε ενέργεια κίνησης
ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΤΗΡΑΣ Μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε ενέργεια κίνησης

195 ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΣΤΑ ΕΓΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΗΣ
Υψηλή Θερμότητα Κίνηση Ρευστού Σιδήρου Κίνηση των ηλεκτρικών φορτίων Μαγνητικό Πεδίο Όχι σταθερό Πεδίο

196 ΜΑΓΝΗΤΙΤΗΣ: ΜΟΡΦΗ ΣΙΔΗΡΟΥ
1. Αφαιρούμε τους κόκκους μαγνητίτη 2. Περνούμε με έναν δεύτερο μαγνήτη 3. Επανάληψη μέχρι να φτάσουμε στην αριστερή περίπτωση *Γυαλιστερό μαύρο χρώμα *Κοιτάσματα: Σουηδία, Νορβηγία, Ρουμανία, Ρωσία *Βρίσκεται σχεδόν σε κάθε παραλία με λευκή άμμο

197 Δεν έλκει όλα τα μεταλλικά σώματα
ΜΑΓΝΗΤΗΣ πεταλοειδής ραβδοειδής δακτυλιοειδής Δεν έλκει όλα τα μεταλλικά σώματα Έλκει: Ατσαλόβιδες, Σιδερένια Καρφιά, Νικέλιο, Κοβάλτιο Δεν Έλκει: Βίδες/Καρφιά από αλουμίνιο ή ορείχαλκο, ξύλο, πλαστικό, γυαλί

198 ΜΑΓΝΗΤΗΣ Κατασκευή: Χάλυβας (ατσάλι), σίδηρο, αλουμίνιο, νικέλιο, κοβάλτιο, χαλκό Όμοιοι απωθούνται Μαγνητικοί πόλοι Ανόμοιοι έλκονται

199 ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ Ασκείται αμοιβαία μεταξύ: 2 μαγνητών *μαγνήτη – σιδηρομαγνητικού υλικού Μαγνητικά Τρένα: 400Km/h Απωστική Μαγνητική Δύναμη Μαγνητικές Δυνάμεις συμβάλουν στην επιτάχυνση/επιβράδυνση του τρένου

200 ΠΟΥ ΟΔΗΓΕΙ Ο ΤΕΜΑΧΙΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΜΑΓΝΗΤΗ;
Σε στοιχειώδεις μαγνήτες Οι μαγνητικοί πόλοι εμφανίζονται πάντα κατά ζεύγη

201 ΗΛΕΚΤΡΟΣΤΑΤΙΚΗ

202 ΥΛΙΚΑ 2 πλαστικά ραβδάκια γούνα
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΛΙΚΑ 2 πλαστικά ραβδάκια γούνα Τα πλαστικά ραβδάκια απωθούνται ΥΛΙΚΑ 2 γυάλινα ραβδάκια μετάξι Τα γυάλινα ραβδάκια απωθούνται

203 ΥΛΙΚΑ 1 φορτισμένο πλαστικό ραβδάκι 1 φορτισμένο γυάλινο ραβδάκι
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΛΙΚΑ 1 φορτισμένο πλαστικό ραβδάκι 1 φορτισμένο γυάλινο ραβδάκι Τα ραβδάκια έλκονται ΥΛΙΚΑ 1 πλαστικό ραβδάκι–γούνα 1γυάλινο ραβδάκι-μετάξι Έλκονται

204 στο πλαστικό ραβδάκι, όταν τρίβεται με γούνα Το μετάξι τι φορτίο έχει;
ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΦΟΡΤΙΟ ΑΡΝΗΤΙΚΟ στο πλαστικό ραβδάκι, όταν τρίβεται με γούνα ΘΕΤΙΚΟ στο γυάλινο ραβδάκι, όταν τρίβεται με μετάξι Το μετάξι τι φορτίο έχει; Η γούνα τι φορτίο έχει;

205 ΑΡΧΗ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΦΟΡΤΙΟΥ
Δεν δημιουργείται ηλεκτρικό φορτίο Μεταφέρεται από το ένα σώμα στο άλλο Ηλεκτρόνια αποσπώνται από το ένα σώμα Έλλειμμα / Πλεόνασμα ηλεκτρονίων

206 Γιατί τα άτομα των στοιχείων είναι ηλεκτρικά ουδέτερα;
ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥ Πρωτόνιο: p Nετρόνιο: n Hλεκτρόνιο: e Μάζα πρωτονίου ίση περίπου με τη μάζα νετρονίου  Το ηλεκτρόνιο έχει πολύ μικρή μάζα: 1836 φορές μικρότερη  Το φορτίο του πρωτονίου θετικό  Το φορτίο του ηλεκτρονίου αρνητικό  Αριθμός πρωτονίων και ηλεκτρονίων ίσος Γιατί τα άτομα των στοιχείων είναι ηλεκτρικά ουδέτερα;

207 ΑΓΩΓΟΙ-ΜΟΝΩΤΕΣ-ΗΜΙΑΓΩΓΟΙ
Μπορεί το φορτίο να μετακινείται από τη μια περιοχή στην άλλη σε όλα τα υλικά; ΑΓΩΓΟΙ: «Θάλασσα» e – διασχίζουν τεράστιες αποστάσεις ΜΟΝΩΤΕΣ: Κακοί αγωγοί ΗΜΙΑΓΩΓΟΙ:ψηφιακοί διακόπτες, ενισχύουν ραδιοσήματα, ρυθμίζουν τη ροή ρευμάτων

208 ΦΟΡΤΙΣΗ ΜΕ ΕΠΑΦΗ 1. Σφαίρα αφόρτιστη
2. Επαφή χάλκινου σύρματος με αρνητική ράβδο 3. Η σφαίρα φορτίζεται αρνητικά Φορτίο μεταφέρθηκε από τη ράβδο μέσω του σύρματος στη σφαίρα

209 ΦΟΡΤΙΣΗ ΜΕ ΕΠΑΓΩΓΗ Η ράβδος φόρτισε τη σφαίρα χωρίς να χάσει καθόλου από το δικό της φορτίο

210 ΦΟΡΤΙΣΗ ΜΕ ΕΠΑΓΩΓΗ Η φόρτιση με επαγωγή δεν περιορίζεται μόνο στους αγωγούς, μπορεί να συμβεί σε όλα τα υλικά

211 Επάγονται θετικά φορτία στην επιφάνεια της Γης, στα δέντρα, στη σκεπή
ΚΕΡΑΥΝΟΣ Επάγονται θετικά φορτία στην επιφάνεια της Γης, στα δέντρα, στη σκεπή

212 ΑΠΛΟ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΚΥΚΛΩΜΑ

213 ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ
Ροή των φορτίων από μια περιοχή προς μια άλλη διαμέσου σύρματος ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Δημιουργείται στα ηλεκτρικά κυκλώματα ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια

214 Παρουσιάζουν διαφορετική ηλεκτρική αντίσταση στο ηλεκτρικό ρεύμα
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΥΛΙΚΑ: Αλουμινόχαρτο, Χαλκός, Συνδετήρας, Βολφράμιο, μολύβι (γραφίτης) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το λαμπάκι δεν φωτοβολεί το ίδιο σε όλα τα υλικά Τα διαφορετικά αγώγιμα υλικά εμποδίζουν με διαφορετικό τρόπο τη διέλευση των φορτίων τους. Παρουσιάζουν διαφορετική ηλεκτρική αντίσταση στο ηλεκτρικό ρεύμα

215 ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ: Πάχος – Μήκος – Υλικό - Θερμοκρασία
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ ΑΠΟ: Πάχος – Μήκος – Υλικό - Θερμοκρασία Είναι μικρότερη στα κοντά σύρματα Είναι μικρότερη στα χοντρά σύρματα Μειώνεται με τη μείωση της θερμοκρασίας Είναι μικρότερη στους αγωγούς

216 ΑΓΩΓΟΙ-ΜΟΝΩΤΕΣ-ΕΙΔΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
ΑΓΩΓΟΙ: μικρή ειδική αντίσταση ΜΟΝΩΤΕΣ: μεγάλη ειδική αντίσταση

217 ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ;
Το λαμπάκι φωτοβολεί το ίδιο και στις 2 εικόνες; Το ρεύμα δεν καταναλώνεται, δεν συσσωρεύεται, δεν παράγεται

218 ΑΜΠΕΡΟΜΕΤΡΟ-ΕΝΤΑΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ
Τι μετρά το αμπερόμετρο; Μετρά πόσα ηλεκτρόνια περνούν από το όργανο στη μονάδα του χρόνου ΕΝΤΑΣΗ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ένταση= φορτίο / χρόνος Ρυθμός Ροής Των Φορτίων

219 ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Φακός Κομπιουτεράκι Ηλεκτρονικό Ρολόϊ Ραδιοφωνάκι Ηλεκτρονικά Παιχνίδια Φωτιστικά Τηλεόραση Στερεοφωνικό Υπολογιστής

220 ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Μπαταρία Πρίζα Συσσωρευτής (μπαταρία αυτοκινήτου) Ηλεκτρογεννήτρια των σταθμών της ΔΕΗ Ηλεκτρικές Πηγές Τροφοδοτούν με Ενέργεια τα Κυκλώματα ώστε να κινηθούν τα φορτία που υπάρχουν Δεν είναι πηγές Ηλεκτρικών Φορτίων

221 Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΚΙΝΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
υψομετρική Πίεσης Διαχωρισμός Ηλεκτρικών Φορτίων

222 Δημιουργία Ηλεκτρικής Τάσης Χαρακτηριστικό της Πηγής
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΤΑΣΗ Συγκέντρωση Αρνητικών φορτίων Συγκέντρωση Θετικών φορτίων Δημιουργία Ηλεκτρικής Τάσης Ηλεκτρική Τάση: Η αιτία της δημιουργίας ηλεκτρικού ρεύματος σε έναν αγωγό Χαρακτηριστικό της Πηγής

223 Υπάρχει σχέση μεταξύ Τάσης-Ρεύματος;
Αυξάνεται η Τάση Αυξάνεται το Ρεύμα Τάση Ένταση= Αντίσταση Νόμος του Ωμ

224 ένταση= τάση / αντίσταση
ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ Νόμος του Ωμ ένταση= τάση / αντίσταση Μεταβλητή η Αντίσταση του Ανθρώπινου Σώματος 1000Ω: υγρό, ιδρωμένο Ω:στεγνό σώμα Ένταση: επικίνδυνη όταν ξεπεράσει τα 30mA Τάση: επικίνδυνη όταν ξεπεράσει τα 50V

225 ένταση= τάση / αντίσταση
ΗΛΕΚΤΡΟΠΛΗΞΙΑ Νόμος του Ωμ ένταση= τάση / αντίσταση Τάση άνω των 50V Συνηθισμένες Συνθήκες: Ξηρός χώρος με δάπεδο μονωτικό

226 ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ (ΛΑΜΠΕΣ) ΣΕ ΣΕΙΡΑ
*Ένας Μοναδικός Δρόμος *Τα Λαμπάκια φωτοβολούν το ίδιο *Συνολική Αντίσταση: Το άθροισμα των ξεχωριστών αντιστάσεων *Η ολική τάση μοιράζεται στα λαμπάκια *Μειονέκτημα: όλες οι λάμπες να λειτουργούν συγχρόνως

227 ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ ΑΝΤΙΣΤΑΤΕΣ (ΛΑΜΠΕΣ)
*Η τάση στα άκρα όλων των διατάξεων ίση *Το ρεύμα μοιράζεται αντιστρόφως ανάλογα με την αντίσταση *Όσο περισσότεροι είναι οι κλάδοι, τόσο μικρότερη είναι η ολική αντίσταση

228 ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΜΕ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΛΑΜΠΑΚΙΑ
Καμένο Λαμπάκι Στιγμιαία το ρεύμα μηδέν Υψηλή Τάση Σπινθήρας «Σπάσιμο» της μόνωσης

229 ΠΟΣΟ ΓΡΗΓΟΡΑ ΜΕΤΑΤΡΕΠΕΤΑΙ Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ;
Μάτι Ηλεκτρικής Κουζίνας Γρηγορότερη Θέρμανση Λαμπτήρας Ρυθμός Μετατροπής Ενέργειας: ΙΣΧΥΣ Ηλεκτρική Ισχύς= Ηλεκτρική Ενέργεια Χρονικό Διάστημα Ισχύς= Ένταση X Τάση Ισχύς=(Ένταση)2 Χ Αντίσταση

230 Εφαρμογές Καθημερινότητας Ένταση=Τάση/ Αντίσταση
Φούρνος Μικροκυμάτων 625W Ψυγείο 500W Ισχύς= Ένταση X Τάση Τηλεόραση 200W Πιστολάκι Μαλλιών 1200W Ένταση=Τάση/ Αντίσταση Φούρνος Μαγειρέματος 6000W H.Y. 960W

231 Ενέργεια= Ισχύς x Χρόνος
ΤΙ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΔΕΗ; ΚWh: KW x h 25δρχ/ KWh Ενέργεια= Ισχύς x Χρόνος Τηλεόραση: 0,2ΚW - Λειτουργία: 3h Ενέργεια: 0,6KWh Κόστος: 15δρχ Θερμοσίφωνας: 4ΚW - Λειτουργία: 0,5h Ενέργεια: 2KWh Κόστος: 50δρχ

232 ΠΩΣ ΡΕΕΙ Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ;

233 ΓΙΑΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ;
ΧΡΗΣΙΜΗ *Γρήγορη Μεταφορά *Μεγάλες Αποστάσεις *Μετατρέπεται Εύκολα σε Άλλες Μορφές Ενέργειας

234 ΕΙΝΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΙΔΙΟΙ;
ΦΡΑΓΜΑΤΑ Δυναμική Ενέργεια ΟΡΥΚΤΑ Χημική ενέργεια ΠΥΡΗΝΙΚΑ Πυρηνική Ενέργεια

235 ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΓΙΑ ΤΟ ΡΕΥΜΑ

236 «του μαγνήτου λίθου, ός τον σίδηρον ευχερώς έλκει»
Θαλής: μελέτησε το ήλεκτρο 6ος π.Χ. μελέτησε το μαγνητίτη «του μαγνήτου λίθου, ός τον σίδηρον ευχερώς έλκει» ΟΡΦΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ… Ευριπίδης: Μαγνήτις Λίθος Ηλεκτρισμός Μαγνητισμός ?

237 Σύνδεση Ιδιοτήτων του Μαγνήτη με τον Ηλεκτρισμό
19ος αι. Σύνδεση Ιδιοτήτων του Μαγνήτη με τον Ηλεκτρισμό *Δυναμογεννήτριες *Ακουστικό Τηλεφώνου *Μεγάφωνα Ηχείων *Τηλεόραση *Κάρτα Τραπεζικών Λογαριασμών *Εγγραφή Ήχου σε μαγνητοταινία κασέτας

238 Ο μαγνητισμός μπορεί να παράγεται από τον ηλεκτρισμό
Ο ηλεκτρισμός θα μπορούσε να παράγεται από το μαγνητισμό; Η ανακάλυψη μεταμόρφωσε το δυτικό κόσμο Henry USA & Faraday GB μπορείς να δημιουργήσεις ρεύμα αν κινήσεις το μαγνήτη!

239 ΕΠΑΓΩ ΤΑΣΗ ΜΕ ΚΙΝΗΣΗ ΜΑΓΝΗΤΗ
Η επαγόμενη τάση αυξάνεται όταν: *Κινείται γρηγορότερα ο μαγνήτης *Χρησιμοποιείται ισχυρότερος μαγνήτης *Αυξάνονται οι σπείρες του πηνίου

240 ΗΛΕΚΤΡΟΓΕΝΝΗΤΡΙΑ – ΔΥΝΑΜΟ Ροδέλα – Άξονας - Μαγνήτης - Πηνίο
Η τιμή της τάσης ανάλογη με την ταχύτητα περιστροφής – 6V Η κινητική ενέργεια μετατρέπεται σε ηλεκτρική

241 14ο ΜΑΘΗΜΑ Επανάληψη της διδαχθείσας ύλης
Επισήμανση και διαπραγμάτευση δυσκολιών και παρανοήσεων Τυπικά θέματα εξετάσεων

242 Διδακτικός μετασχηματισμός περιεχομένου
Επιλέγω, τροποποιώ, αποκλείω, απλοποιώ το περιεχόμενο, ώστε να προκύψει γνώση κατάλληλη να διδαχτεί στο στοχούμενο πληθυσμό Παραδείγματα: Χρήση του καλορικού μοντέλου, αντί της κινητικής θεωρίας για τη θερμότητα Ηλιακό σύστημα ως ομόκεντροι κύκλοι Τα σιδερένια αντικείμενα «κολλάνε» στο μαγνήτη, αντί έλκονται Διάκριση υγρών – αερίων: δεν (συμπιέζονται), αντί σταθερότητας (ή όχι) όγκου Φαινόμενο μέρας – νύχτας, ως επιλογή από αστρονομία