«Federalism as an idea is more known than understood» Mario Albertini

Παρουσίαση με θέμα: "«Federalism as an idea is more known than understood» Mario Albertini"— Μεταγράφημα παρουσίασης:

1 «Federalism as an idea is more known than understood» Mario Albertini
ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΣΜΟΣ Mikhyeyeva Natalya Zhumakhova Ksenia

2 Θεωρία της Ομοσπονδίας
Η έννοια του ομοσπονδισμου είναι μία από τις πρώτες και πιο σημαντικές ανάμεσα στις θεωρίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Σε αντίθεση με τις άλλες θεωρίες, δεν υπάρχει αμιγής ακαδημαϊκή σχολή του ευρωπαϊκού ομοσπονδισμού. Η τάση του ομοσποντισμού ήταν να γίνει ένα πολιτικό πρόγραμμα, με συγκεκριμένους σκοπούς υπόψη. «Οι ομοσπονδιστές σχεδιάζουν να σχηματίσουν έναν μικρό πυρήνα αντικομφορμιστών που θα επιδιώκουν να καταδείξουν ότι τα εθνικά κράτη έχουν χάσει τα ίδια δικαιώματά τους εφόσον δεν μπορούν να εγγυηθούν την πολιτική και οικονομική ασφάλεια των πολιτών τους. Επίσης επιμένουν ότι η ευρωπαϊκή ένωση θα έπρεπε να πραγματωθεί από τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς και όχι από τους διπλωμάτες, με την άμεση εκλογή ενός νομοθετικού σώματος και την έγκριση, μέσω δημοψηφίσματος, του συντάγματος, που θα συνέτασσε το σώμα». Spinneli, 1974

3 Ομοσπονδιακά κινήματα
Διεθνής Πανευρωπαϊκή Ένωση, ή Πανευρωπαϊκό Κίνημα ή Κίνημα Pan-Europa, είναι το παλαιότερο κίνημα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Ξεκίνησε με τη δημοσίευση του μανιφέστου Paneuropa (1923) του Richard Nikolaus von Coudenhove-Kalergi', το οποίο παρουσίασε την ιδέα ενός ενιαίου ευρωπαϊκού κράτους. Κατά την ετήσια συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης της Κοινωνίας των Εθνών, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Aristide Briand πρότεινε την δημιουργία μιας ομοσπονδιακής ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο τον συντονισμό οικονομικών και πολιτικών πολιτικών. Το 1946 ο Ουίνστον Τσόρτσιλ απευθύνει έκκληση για τη δημιουργία ενός "είδους Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης" σε ομιλία του στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Το 1946 δημιουργείται στο Παρίσι (Γαλλία) η European Federalists Union (Ευρωπαϊκή Ένωση Φεντεραλιστών). Το 1947 δημιουργείται το Κίνημα για τις Σοσιαλιστικές Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης (Socialist United States of Europe Movement). Το 1961 το σχήμα αυτό μετονομάζεται σε Ευρωπαϊκή Αριστερά.

4 Altiero Spinelli, ο Ιταλός πολιτικός, ήταν ένας από τους πρωτεργάτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε μια συνδιάσκεψη ευρωπαϊκών αντιστασιακών οργανώσεων στις αρχές του πρωτοστάτησε στη σύνταξη μιας πρότασης για ευρωπαϊκό Μανιφέστο. Μετά το τέλος του Πολέμου, ίδρυσε το ομοσπονδιακό ευρωπαϊκό κίνημα στην Ιταλία (European Federalist Movement). Ήταν ο βασικότερος συντελεστής της ολοκληρωμένης πρότασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μια ομοσπονδιακή ευρωπαϊκή ένωση, η οποία ονομάστηκε Σχέδιο Σπινέλλι. Το σχέδιο αυτό εγκρίθηκε το 1984 από τη συντριπτική πλειοψηφία των μελών του Κοινοβουλίου και αποτέλεσε σημαντικό στοιχείο για την ενδυνάμωση των συνθηκών της ΕΕ στις δεκαετίες του `80 και του `90.

5 Η Διακήρυξη Σουμάν, που παρουσιάστηκε από τον Γάλλο υπουργό Εξωτερικών Ρομπέρ Σουμάν στις 9 Μαΐου 1950, πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα, με στόχο δημιουργίας των πρώτων συγκεκριμένων θεμελίων μιας Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, απαραίτητης για τη διατήρηση της ειρήνης.

6 Η Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα (ΕΑΚ) ήταν σχέδιο που προτάθηκε το από τον Γάλλο πρωθυπουργό Ρενέ Πλεβέν, ως απάντηση στο Αμερικανικό κάλεσμα για τον επανεξοπλισμό της Δυτικής Γερμανίας. Επιδίωξη του σχεδίου ήταν ο σχηματισμός μίας πανευρωπαϊκής αμυντικής δύναμης, ως εναλλακτικό σχέδιο στην πρόταση προσχώρησης της Γερμανίας στο ΝΑΤΟ, η οποία απέβλεπε στην αξιοποίηση του όποιου στρατιωτικού δυναμικού της Γερμανίας σε περίπτωση σύγκρουσης με το Σοβιετικό μπλοκ. Η ΕΑΚ θα περιελάμβανε τη Δυτική Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Μία συνθήκη υπογράφτηκε στις 27 Μαΐου 1952, αλλά το σχέδιο απέτυχε να επικυρωθεί από το Κοινοβούλιο της Γαλλίας και δεν υλοποιήθηκε ποτέ.

7 Ομοσπονδιακά κινήματα σήμερα
Η Ένωση Ευρωπαίων Φεντεραλιστών (Union of European Federalists) είναι μια μη κυβερνητική, υπερεθνική οργάνωση, που προωθεί την ιδέα μιας δημοκρατικής και ομοσπονδιακής Ευρώπης. Με μέλη σε πάνω από 20 ευρωπαϊκές χώρες αναπτύσσει τις δράσεις της σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο. Η ίδρυση της τοποθετείται χρονικά μετά την λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με την πεποίθηση ότι μόνο μία Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, βασισμένη στην ιδέα της ενότητας μέσα από την διαφορετικότητα μπορούσε να υπερβεί τις διαιρέσεις της Ευρωπαϊκής Ηπείρου, τα δεινά και τις καταστροφές που προκάλεσαν οι δυο Παγκόσμιοι Πόλεμοι. Οι φεντεραλιστές πιστεύουν ότι μόνο μια κοινή προσπάθεια των Ευρωπαίων Πολιτών για την επίτευξη αυτού του στόχου μπορεί να δημιουργήσει μια ειρηνική και δημοκρατική Ευρώπη, η οποία θα εγγυάται τις ελευθερίες και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. European Federalist Party είναι ένα φιλοευρωπαϊκό, πανευρωπαϊκό και φεντεραλιστικό πολιτικό κόμμα που υποστηρίζει την περαιτέρω ένωση της ΕΕ και την εγκαθίδρυση μίας Ομοσπονδιακής Ευρώπης. Το Ευρωπαϊκό Φεντεραλιστικό Κόμμα ιδρύθηκε στις 6 Νοεμβρίου στο Παρίσι από την ενοποίηση του κόμματος Ενωμένη Ευρώπη και του Φεντεραλιστικού Κόμματος (Γαλλία). Αποσκοπεί να ενώσει όλους τους Ευρωπαίους και να προάγει τον Ευρωπαϊκό φεντεραλισμό και να συμμετάσχει σε όλες τις εκλογές στην Ευρώπη.

8 Ομοσπονδισμός vs Ομοσπονδία
«Ομοσπονδισμός» ως ιδεολογικός όρος κατά κύριο λόγο περιγράφει πολιτικά συστήματα στα οποία υπάρχει μια διάκριση της εξουσίας ανάμεσα σε κυβέρνηση του συνόλου ή κεντρική κυβέρνηση (ομοσπονδιακό επίπεδο) και κυβέρνηση των μερών ή κρατική/περιφερειακή κυβέρνηση (κρατικό ή τοπικό επίπεδο). Ο όρος «ομοσπονδία» δηλώνει την παράγωγη οργανωτική αρχή, την εδαφική οντότητα που βασίζεται σε ορισμένες αρχές οργάνωσης της εξουσίας. Ομοσπονδία είναι «μια ιδιαίτερη οργανωτική μορφή ή θεσμική πραγματικότητα που υπάρχει για να διευκολύνει τις συστατικές μονάδες μιας ένωσης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της κεντρικής κυβέρνησης μέσω συνταγματικής κατοχύρωσης» (Burgess)

9 Ομοσπονδιακό σύστημα Ομοσπονδιακό σύστημα - μόνιμη συμβολαιακή συνένωση μεταξύ εδαφικών μονάδων οι οποίες εκχωρούν ένα μέρος της εξουσίας σε κοινούς θεσμούς, αλλά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άθικτες ως μονάδες, διατηρώντας τουλάχιστον ένα βαθμό αυτονομίας. Η ομοσπονδιακή προσέγγιση αναζητά τις ισορροπίες μεταξύ αλληλεξάρτησης και αυτονομίας, δημοκρατίας και αποτελεσματικότητας, ενότητας και διαφοροποίησης Η «μαγική συνταγή» για τα ομοσπονδιακά συστήματα περιλαμβάνει τον βέλτιστο συμβιβασμό ενότητας και ετερότητας, επιτρέποντας στις συστατικές μονάδες να επιτελούν το κοινό τους έργο με τη μέγιστη αποτελεσματικότητα, ενώ ταυτόχρονα να μεγιστοποιούν την αποκέντρωση και την αυτονομία.

10 Ομοσπονδισμός Ένα αξίωμα του ομοσπονδισμού είναι ότι η μακροπρόθεσμη υλοποίηση κοινών σκοπών δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω της ατομικής δράσης των μονάδων ή της δημιουργίας διεθνών συμμαχιών. Η συνήθης έκβαση του συστήματος του ομοσπονδισμού είναι η αναπαραγωγή μιας οντότητας κρατικού τύπου, στην οποία επαναλαμβάνεται το σχήμα του έθνους-κράτους, παρά την υπερεθνική μορφή της. Για τους ομοσπονδιστές το υπερεθνικό κράτος παράγει αποδοτικότητες κλίμακας μέσω ενός βαθμού συγκέντρωσης και μεταβίβασης πολιτικών αρμοδιοτήτων από τα κάτω προς τα πάνω.

11 Η φόρμουλα του ομοσπονδισμού έχει για τους οπαδούς της δύο βασικά πλεονεκτήματα. Το πρώτο είναι η αποσόβηση του κινδύνου να κυριαρχηθεί ένα σύστημα από μία ομάδα. Ο ομοσπονδισμός αποτρέπει την ηγεμονία, και ως εκ τούτου συγκεκριμένες μορφές συγκεντρωτικής ή ολοκληρωτικής πολιτικής. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι ότι το ομοσπονδιοποιημένο κράτος καθίσταται πιο ισχυρό ενόψει εξωτερικής απειλής. Η ομοσπονδία ορίζεται ως μια σύνθετη πολιτεία που αποτελείται από ισχυρά και συνεκτικά πολιτικά υποσυστήματα και ισχυρή γενική κυβέρνηση, κάθε μια από τις οποίες φέρει εξουσίες που τις έχει αναθέσει ο λαός.

12 Σύγχρονες ομοσπονδίες
ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΣΥΝΘΕΣΗ Αυστρία 9 länder (κρατίδια) Βέλγιο 3 περιφέρειες + 3 πολιτισμικές κοινότητες Βραζιλία 26 κράτη + 1 πρωτεύουσα ομοσπονδιακή περιφέρεια Καναδάς 10 περιφέρειες + 3 περιοχές + περιοχές ιθαγενών (Aboriginal Organizations) Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας 16 länder (κρατίδια) Δημοκρατία της Ινδίας 25 κράτη + 7 ενωσιακά εδάφη Ρωσική Ομοσπονδία 89 δημοκρατίες + διάφορες κατηγορίες περιφερειών Ισπανία 17 αυτόνομες περιφέρειες Ελβετική Συνομοσπονδία 26 καντόνια ΗΠΑ 50 κράτη (πολιτείες) + 2 ομοσπονδιώσεις + 3 μη προσαρτημένες περιοχές περιοχές Ινδιάνων (native American domestic dependent nations) Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα 7 εμιράτα

13 Ηνωμένες Πολιτείες Της Αμερικής
Πολίτευμα - Ομοσπονδιακή Συνταγματική Δημοκρατία Αποτελείται από 50 πολιτείες και από μια ομοσπονδιακή περιφέρεια. Ομοσπονδιακά όργανα: Πρόεδρος, Κογκρέσο, Γερουσία, Ανώτατο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο. Κάθε πολιτεία αποτελεί αυτόνομο κράτος με δικό του Σύνταγμα και δική του νομοθεσία, υπουργούς, δικαστήρια και δημόσιες υπηρεσίες. Κάθε πολιτεία πρέπει να αναγνωρίζει και να εφαρμόζει το ομοσπονδιακό σύνταγμα και να σέβεται τις αποφάσεις των ομοσπονδιακών δικαστηρίων. Ανώτατος άρχοντας κάθε πολιτείας είναι ο κυβερνήτης, ενώ ανώτατος άρχοντας όλων των πολιτειών είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ. Η εξωτερική πολιτική είναι υπό την ευθύνη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, ενώ για θέματα παιδείας, δημόσιας τάξης και κάθε πολιτεία εφαρμόζει τη δική της πολιτική.

14 Ιστορικά παραδείγματα στην Ευρώπη
Τα βασικά ιστορικά παραδείγματα ομοσπονδιακών συστημάτων που αναπτύχθηκαν σε διαφορετικές ιστορικές στιγμές στην ευρωπαϊκή ήπειρο είναι: Ενωμένες επαρχίες της Ολλανδίας ( ) Γερμανική Bund ( ) Α’ και Β’ Ελβετική Συνομοσπονδία ( και )

15 Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας
Το πολίτευμα της Γερμανίας είναι Ομοσπονδιακή Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία. Δημιουργήθηκε ως ομοσπονδιακό κράτος το 1949 (τότε Δυτική ή Ομοσπονδιακή Γερμανία). Το 1990 πραγματοποιείται η προσχώρηση της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας και δημιουργείται ενοποιημένο κράτος. Αποτελείται από 16 ομόσπονδα κράτη (κρατίδια, Bundesländer). Το κάθε ομόσπονδο κράτος έχει τη δική του κυβέρνηση και το δικό του κοινοβούλιο, καθώς και τα δικά του σύμβολα (σημαία, εθνόσημο). Ο αρχηγός του κάθε κράτους κατέχει τον τίτλο του πρωθυπουργού.

16 Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ΙΙ
Ομοσπονδιακά όργανα: Καγκελάριος, Ομοσπονδιακός Πρόεδρος, Ομοσπονδιακή Βουλή (Bundestag), Ομοσπονδιακό Συμβούλιο (Bundesrat), Συνταγματικό Δικαστήριο. Η Bundestag και Bundestrat είναι δύο νομοθετικά σώματα. Bundestrat διαθέτει αποκλειστικές αρμοδιότητες σε διάφορους χώρους πολιτικής και συννομοθετεί με τη Bundestag σε περιπτώσεις συντρεχουσών αρμοδιοτήτων ή περίπου στο 60% της νομοθεσίας. Τα μέλη της Ομοσπονδιακής Βουλής εκλέγονται απ' ευθείας από τον λαό σε εθνικό επίπεδο κάθε τέσσερα χρόνια. Αρμοδιότητα της Ομοσπονδιακής Βουλής είναι και η εκλογή του Καγκελάριου. Το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο αντιπροσωπεύει τα ομόσπονδα κράτη (Länder) και τα μέλη του ορίζονται από τις κυβερνήσεις αυτών.

17 Ελβετία Η Ελβετία πήρε τη μορφή ομοσπονδίας το 1848, αν και η επίσημη ονομασία της είναι ακόμη «Ελβετική Συνομοσπονδία». Ο εμφύλιος πόλεμος του Sounderbund το 1847 έδωσε τέλος στη Ελβετική Συνομοσπονδία που υπήρχε σε διάφορες μορφές από το 1291. Από τα 26 καντόνια -εκ των οποίων τα 6 θεωρούνται «μισά καντόνια»- που αποτελούν την Ελβετική Ομοσπονδία, 17 είναι γερμανόφωνα, 4 είναι γαλλόφωνα, 1 είναι ιταλόφωνο, 3 είναι δίγλωσσα (Γαλλικά και Γερμανικά) και 1 τρίγλωσσο (Γαλλικά, Γερμανικά και Ρουμανικά). Οι θρησκευτικές διαιρέσεις αναπαράγονται κατά μήκος της Ελβετίας, όπου τα καντόνια διακρίνονται σε κυρίως καθολικά και κυρίως προτεσταντικά. Η νομοθετική εξουσία χωρίζεται σε δύο σώματα: Εθνοσυνέλευση (Nationalrat) και Συμβούλιο κρατών(Standerat). Η εκτελεστική εξουσία, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, είναι υπόλογη στη Εθνοσυνέλευση, από την οποία εκλέγεται για 7 χρόνια και αποτελείται από 7 συμβούλους που αναλαμβάνουν την Προεδρία εκ περιτροπής.

18 Αυστρία Η Αυστρία είναι ομοσπονδία από το 1920 –μετά το τέλος Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας- και αποτελείται από 9 κρατίδια. Πρόκειται για μια «συγκεντρωτική» ομοσπονδία με κοινοβούλιο, την Nationalrat και Bundestrat, αλλά και Ομοσπονδιακό Πρόεδρο με απευθείας εκλογή. Βέλγιο Βέλγιο μετατράπηκε σε ομοσπονδιακό κράτος, μόλις το 1993, μέσω μιας διαδικασίας αποκέντρωσης που ξεκίνησε το 1970.

19 Συνταγματισμός Ο όρος «συνταγματισμός» αντιλαμβάνεται ως διαδικασία δημιουργίας συνταγματικού χάρτη ή συντεταγμένης πολιτείας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση οι σχετικές συζητήσεις προτάθηκαν στην Έκθεση Werner του 1970 για την ΟΝΕ, στην Έκθεση Tindemans του 1975 και στην Έκθεση Marjoni, επίσης του 1975, στην Έκθεση Spinelli του 1984, στην πιο προωθημένη παρουσίαση του Σχεδίου Ευρωπαϊκού Συντάγματος, που παρουσιάστηκε το 1994 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, και στη γνώμη του Δικαστηρίου «για το εσωτερικό Σύνταγμα της Ευρώπης». Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη συνοδευτική έκθεση του Σχεδίου Συντάγματός, γνωστής και ως Έκθεση Herman, αναφέρει τρεις κατηγορίες λόγων, για τους οποίους απαιτείτο ένα Σύνταγμα την περίοδο αμέσως μετά τη θέση σε ισχύ της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση: νομικούς, πολιτικούς και φιλοσοφικούς.

20 Ένα Σύνταγμα για την Ευρώπη
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στη συνοδευτική έκθεση του Σχεδίου Συντάγματός, γνωστής και ως Έκθεση Herman, έχει αναφέρει τρεις κατηγορίες λόγων, για τους οποίους απαιτείτο ένα Σύνταγμα νομικούς, πολιτικούς και φιλοσοφικούς, και έχει προτείνει τέσσερα διαφορετικά υποδείγματα για τη μετεξέλιξη της Ένωσης σε μια ομοσπονδία, ως εξής: 1) το ομοσπονδιακό υπόδειγμα, 2) το ομοσπονδιακό υπόδειγμα, ανάλογο με εκείνο της Ελβετίας, της Γερμανίας ή των ΗΠΑ, 3) το περιφερειακό ομοσπονδιακό υπόδειγμα, στο οποίο διατηρείται η εξουσία στο επίπεδο περιφερειών με κατάλληλες προς τούτο ρυθμίσεις και 4) το συνεργατικό ομοσπονδιακό υπόδειγμα που θα στηρίζεται στη διπλή νομιμοποίηση της Ένωσης και των κρατών-μελών της.

21 Ένα Σύνταγμα για την Ευρώπη ΙΙ
Στη Διακυβερνητική Διάσκεψη του 2000 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δημοσιοποίησε τις απόψεις του σχετικά με το ζήτημα του Συντάγματος, συζητώντας τρείς διαφορετικές στρατηγικές για την «ενίσχυση της συνταγματικής φύσης της Συνθήκης»: Η πρώτη στρατηγική αφορούσε τη σύνταξη ενός συνταγματικού κειμένου, δεδομένου ότι η Ένωση και οι Ευρωπαϊκές Κοινότητες αποτελούν μια ενιαία νομική μονάδα. Η δεύτερη στρατηγική αφορούσε τη διαμόρφωση ενός απλοποιημένου συνταγματικού κειμένου Η τρίτη στρατηγική αφορούσε τη συνταγματικοποήση της διαδικασίας αναθεώρησης συνθηκών.

22 Ένα Σύνταγμα για την Ευρώπη ΙΙΙ
Το Δεκέμβριο του 2001 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συγκάλεσε την Ευρωπαϊκή Συνέλευση με αποστολή να προετοιμάσει τη μεταρρύθμιση και να υποβάλει προτάσεις. Η Συνέλευση , που απαρτιζόταν από εκπροσώπους των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των εθνικών κοινοβουλίων και της Επιτροπής, συνεδρίασε δημοσίως από το Φεβρουάριο του 2002 έως τον Ιούλιο του Πρότεινε να μεταρρυθμιστεί η ριζικά η Ένωση για να καταστεί πιο αποτελεσματική, πιο διαφανής, πιο κατανοητή και να προσεγγίσει περισσότερο τους πολίτες. Ο καρπός των εργασιών της, το σχέδιο Συνθήκης για τα θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης, αποτέλεσε τη βάση για τις διαπραγματεύσεις του ΔΚΔ της περιόδου 2003/2004. Η ΔΚΔ διεξήχθη από τον Οκτώβριο του 2003 έως τον Ιούνιο του 2004 και κατέληξε σε συμφωνία σχετικά με τη Συνθήκη για τη θέσπιση Συντάγματος της Ευρώπης. Σκοπός της εν λόγω Συνταγματικής Συνθήκης ήταν να αντικαταστήσει όλες τις Συνθήκες που καταρτίστηκαν την τελευταία πεντηκονταετία με εξαίρεση τη Συνθήκη Ευρατόμ.

23 Ένα Σύνταγμα για την Ευρώπη IV
Η συνταγματική συνθήκη υπεγράφη το Ισχυροποιούσε το Κοινοβούλιο, δημιουργούσε τη θέση του ευρωπαίου Υπουργού Εξωτερικών, και ενίσχυε το Δικαστήριο. Τα θέματα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής θα αποφασίζονταν από το Συμβούλιο με ομοφωνία. Η συνθήκη αυτή ήταν ένα πολύ μεγάλο βήμα στην ιστορία του Ευρωπαϊκού Φεντεραλισμού, και της ενοποίησης της Ευρώπης εν γένει. Εξαιτίας αρνητικού αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων σε Γαλλία και Ολλανδία, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποφάσισαν, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιουνίο 2005, να δρομολογήσουν μια «περίοδο προβληματισμού» σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης, γεγονός που κατέληξε στην έγκριση της Συνθήκη της Λισσαβόνας. Η Συνθήκη της Λισαβόνας υπεγράφη το 2007 και ισχύει από το Σε αυτήν τη συνθήκη ενσωματώθηκαν πολλές από τις καινοτομίες που εισηγούταν το ατυχές Ευρωσύνταγμα. Έδωσε θεσμική μορφή στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ενισχύει τη θέση του Υπάτου Εκπροσώπου της ΚΕΠΠΑ, μειώνει τον αριθμό των Επιτρόπων, αλλά κυρίως ισχυροποιεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

24 «Quo Vadis Europa?» Ο Fisher, Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, στο λόγο του στο Βερολίνο το 2000 πρότεινε τη μετάβαση της Ένωσης σε μια ομοσπονδία. Η διεύρυνση της Ένωσης προς τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, κατά Fisher, απαιτούσε τρείς μεταρρυθμίσεις: 1. Μετάβαση από μια ένωση κρατών σε μια Ευρωπαϊκή ομοσπονδία, η με ένα Κοινοβούλιο και μία Κυβέρνηση που ασκούν πραγματική νομοθετική κα εκτελεστική εξουσία στα πλαίσια της ομοσπονδίας, για να λυθεί το πρόβλημα της Δημοκρατίας. 2. Οριζόντια ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ των Ευρωπαϊκών θεσμών μέσα της διαίρεσης της Κυριαρχίας μεταξύ της Ένωσης και των κρατών-μελών της. 3. Κάθετη ανακατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ Ευρώπης, των κρατών-μελών και των περιφερειών, μέσω του πλήρους διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων της Ένωσης και των κρατών-μελών της, η οποία και θα αποτυπωθεί σε ένα Συνταγματικό Χάρτη.

25 Η νέο-ρεπουμπλικανική προσέγγιση
Κεντρικό στοιχείο της ρεπουμπλικανικής παράδοσης αποτελεί η διάκριση της έννοιας της «αρνητικής ελευθερίας» με την έννοια της «θετικής ελευθερίας». Αρνητική ελευθερία ορίζεται ως «η απουσία συνειδητών παρεμβάσεων όχι μόνο του τύπου της φυσικής βίας αλλά και εκείνου της ψυχολογικής βίας με την έννοια της αξιόπιστης απειλής» και «είμαι αρνητικά ελεύθερος στο βαθμό που κανένα ανθρώπινο ον δεν παρεμβάλλεται στις δραστηριότητές μου». Η θετική έννοια της ελευθερίας απαιτεί αυτοέλεγχω και αυτογνωσία, την «ολοκληρωτική νίκη του ανθρώπου εναντίον του και την κυριαρχία πάνω στον εαυτό του». Η ρεπουμπλικανική έννοια της ελευθερίας στηρίζεται στη δημοκρατική συμμετοχή και ανήκει στο χώρο αρνητικής ελευθερίας. Το νέο-ρεπουμπλικανικό κράτος είναι οργανωμένο έτσι ώστε να αποφεύγεται η αυθαιρεσία στην κρατική παρέμβαση.

26 Ώσμωση Ο Wessels προτείνει τη θέση της «ώσμωσης» (fusion thesis), μια θεωρητική κατασκευή μέσου βεληνεκούς, σύμφωνα με την οποία «η ανάπτυξη του συστήματος της Κοινότητας από την ΕΚΑΧ έως τη σημερινή εποχή μπορεί να ιδωθεί ως μια διαδικασία κατά την οποία οι πολιτικοί θεσμοί της Ένωσης και των κρατών-μελών της έχουν εισέλθει σε μια ώσμωση των αρμοδιοτήτων και των εξουσιών τους με αυξανόμενη ένταση, προετοιμάζοντας, δημιουργώντας εφαρμόζοντας και ελέγχοντας δεσμευτικές αποφάσεις για δημόσιες πολιτικές, χρησιμοποιώντας «κρατικής» υφής μέσα». Η έννοια «ώσμωση» σημαίνει κάτι περισσότερο από «συγκέντρωση της κυριαρχίας», σημαίνει τη «συγχώνευση μέσων πολιτικής των κρατών-μελών αλλά και την αδυναμία του μέσου πολίτη να αντιληφθεί την έδρα της ευθύνης για τη λήψη αποφάσεων που είναι διάχυτη». Το προτεινόμενο υπόδειγμα αποτελεί μάκρο-προβολή του Γερμανικού Συνεργατικού Ομοσπονδισμού και της διαδικασίας διαπραγματεύσεων και από κοινού άσκησης πολιτικής μεταξύ των διάφορων επιπέδων διακυβέρνησης στο γερμανικό πολιτικό σύστημα, και στηρίζεται στη διπλή νομιμοποίηση της Ένωσης και των κρατών-μελών με όλες τις μείζονος σημασίας αποφάσεις.

27 Συνομοσπονδία Η Συνομοσπονδία αποτελεί μια συμβολαιακή σχέση μεταξύ των κυρίαρχων κρατών, ενώ η Ομοσπονδία στηρίζεται σε μια συνταγματική πράξη με την οποία δημιουργείται μια υπερ-κρατική οντότητα και αντλεί την κυριαρχία της από τους πολίτες της. Σε μια Συνομοσπονδία οι εξουσίες των κοινών θεσμών είναι περιορισμένες, ενώ σε μια Ομοσπονδία είναι ευρύτερες, συνήθως αποκλειστικές και ικανές να εφαρμοστούν από τα όργανα της Ομοσπονδίας. Σε μια Συνομοσπονδία τα μέλη είναι συνήθως ελευθέρα να αποχωρίσουν από την ένωση, ενώ σε μια Ομοσπονδία τα μέλη είναι «ενωμένα» με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση μέσω μιας σχέσης συνεργασίας. Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως θεώρησε το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, είναι «κυρίαρχη των συνθηκών, και το σύστημα αποτελεί ένα «Σύνδεσμο κρατών», το οποίο φέρει τα βασικά χαρακτηριστικά μιας συνομοσπονδίας.

28 Βιβλιογραφια Rosamond B., 2004, Θεωρίες ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, Μεταιχμιο Τσινισιζέλης Μ., 2001, Quo Vadis Europa? Αθήνα, Σύγχρονες ακαδημαϊκές και επιστημονικές εκδόσεις, 2001.